________________
२५७
प्रमेयचन्द्रिका टीका श० १२ उ०७ सू०२ जीवोत्पत्तिनिरूपणम् मुत्पन्नो वर्तते। गौतमः पृच्छति-'सव्व जीवा वि णं भंते । इमीसे रयणप्पभाए पुढवीए, तीसाए निरयावाससयसहस्सेसु' हे भदन्त ! सर्वजीवा अपि खल्लु अस्यां रत्नप्रभायां पृथिव्यां, त्रिंशत् निरयावासशतसहस्रेषु-शिल्लक्षनिरयावासेषु एकैकस्मिन् निरयावासे पृथिवीकायिकादितया किम् उत्पन्नपूर्वाः? पूर्वमुत्पन्ना: वर्तन्ते ? भगवानाह-तं चेत्र जाव अणंतखुत्तो' हे गौतम! तदेव-पूर्वोक्तरीत्या, यावत् सर्वजीवा अपि त्रिंशल्लक्षनिरयावासेषु एकैकस्मिन् निरयावासे पृथिवीकायिकादितया असकृत्-अनेकवारम् अथवा अनन्तकृत्वा-अनन्तवारम् उत्पन्न पूर्वाः-पूर्वमुत्पन्नाः सन्ति। गौतमः पृच्छति-'अयं गं भंते ? जीवे सक्करप्पभाए पुढवीए पणवीसाए एवं जहा रयणप्पभाए तहेच दो आलावगा भाणियब्वा, एवं जाव धूमप्पभाए' हे भदन्त ! अयं खलु जीवः शर्करा. अब गौतमस्वामी प्रभु से ऐसा पूछते हैं-'सव्यजीवा वि णं भंते ! इमीसे रयणप्पभाए पुढवीए, तीसाए निरयावाससयसहस्सेसु०, हे भदन्त। सबजीव भी क्या इस रत्नप्रभा पृथिवी में और उसके तीस लाख नरकावालों में से एक एक नरकावास में पृथिवीकायिक आदि रूप से पहिले उत्पन्न हो चुके हैं ? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं-'तं चेव जाव अणंतखुत्तो' हेगौतम! सब जीव भी रत्नप्रभा पृथिवी में और उसके ३० तीस लाख नरकावासो में से एक एक नरकावास में पृथिवीकायिक आदिरूपसे अनेकवार अथवा अनन्तवार पहिले उत्पन्न हो चुके हैं। अब गौतम प्रभुसे ऐसा पूछते हैं-'अयं णं भंते! जीवे सकरप्पभाए पुढवीए पणवीसाए एवं जहा रयणप्पभाए तहेवदो आलावगा भाणियचा' एवं. जाव धूमप्पमाए' हे भदन्त! क्या यह जीव शकराप्रभा पृथिवी में और
गौतम स्वामीन। प्रश्न-“सय जीवा वि ण भंते ! इमीसे रयणप्पभाए पुढवीए, तीसाए निरयावाससयसहस्सेसु" भगवन् ! सघणा पशु આ રત્નપ્રભા પૃથ્વી માં અને તેના ૩૦ લાખ નરકાવાસમાંના પ્રત્યેક નરકાવાસમાં પૃથ્વીકાયિક આદિ રૂપે પહેલાં ઉત્પન્ન થઈ ચુક્યા છે? ___महावीर प्रभुना उत्तर-"तंचे जाव अणं तखुत्तो", गौतम! समरत જી પણ આ રત્નપ્રભા પૃથ્વીમાં અને તેના ત્રીસ લાખ નરકાવાસમાં પ્રત્યેક નરકાવાસમાં પૃથ્વીકાયિક આદિ રૂપે પૂર્વે અનેક વાર અથવા અનંત વાર ઉત્પન્ન થઈ ચુક્યા છે.
गौतम सामान प्रश्न-"अयं ण भंते ! जीवे सकरप्पभाए पुढवीए पण. वीसाए एव जहा रयणापभाए, तहेव दो आलावगा भाणियव्वा एवं जाव धूमप्प
म०३३