________________
२५६
भगवतीसूत्रे
काइयत्ताए नश्यत्ताए नेरइयत्ताए. उववन्न पुग्वे ?" हे भदन्त ! अयं खलु जीवः अस्यां रत्नप्रगायाम्, पृथिव्याम् त्रिंशति - त्रिंशत्संख्यकेपु निरयावासशतसहस्रेषुत्रिशल्लक्षनरकाचासेषु च इत्यर्थः । एकैकस्मिन् निरयावासे - नरकावासे, पृथिवीकायिकता यावत्- अष्कायिकतया तेजःकायिकतया, वायुकायिकतया, वनस्पतिकायिकतया नरकतया - नरकावास पृथिवीकायिकतया, नैरयिकतया, उत्पन्नपूर्वः ? भगवानाह - 'हंता, गोयमा ! असई, अदुवा अनंतखुत्तो' हे गौतम! हन्त, सत्यम्, असकृत् - अनेकवारम्, अथवा अनन्तकृत्वः - अनन्तवारम् जीवः रत्नप्रभा पृथिव्यां तस्यां त्रिशल्लक्षनरकाचासेषु एकैकस्मिन् नरकावा से पृथिवीकायिकादित्वेन पूर्व
अ गौतम प्रभु से ऐसा पूछते हैं- 'अयं णं भंते ! जीवे इमीसे रयभाए पुढवीए तीसाए निरयावास सय सहस्से एगमेगंसि निरयावासंसि पुढविकाइयत्ताए जाव वणस्सइकाइयत्ताए नरगत्ताए, नेरइयत्ताए उन्नपुत्रे' हे भदन्त ! यह जीव इस रत्नप्रभापृथिवी में और उसके ३० लाख नरकावालों में से एक एक नरकावास में पृथिवीकायिकरूप से यावत् - अपकायिकरूपसे, तेजः कायिकरूप से, वनस्पतिकायिकरूप से, नरकावास पृथिवीकायिक रूप से एवं नैरधिक रूप से क्या पहिले उत्पन्न हो चुका है ? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं- 'हंता, गोयमा ! अस अदुवा अनंतखुत्तो' हां, गौतम ! अनेक बार अथवा अनंतबार यह जीव रत्नप्रभा पृथिवी में, और उसके ३० लाख नरकावासों में से एक एक नरकावास में पृथिवीकाधिक आदि रूप से उत्पन्न हो चुका है।
,
गौतभ स्वाभीने! अश्न–“ अयं णं भंते ! जीवे. इमीसे रयणप्पभाए पुढवीए तीसाए निरयावाससयसहस्सेसु एगमेगंसि निरयावासंसि पुढविकाइयत्ताए जाव वणस्स इकाइयत्ताए नरगत्ताए, उववन्नपुव्वे १" हे भगवन् ! या लवमा रत्नપ્રભા પૃથ્વીમાં અને તેના ૩૦ લાખ નરકાવાસેામાંના પ્રત્યેક નરકાવાસમાં पृथ्वी डायि४३ये, मधूायि४३, तेन्स्ाथि ३ये, वायुायि३ये, वनस्पति अयिકરૂપે, નરકાવાસ પૃથ્વીકાયિકરૂપે અને નારક રૂપે શુ પૂવે' ઉત્પન્ન થઈ ચુકયા છે?
भहावीर अलुने। उत्तर-" हंता, गोयमा ! असई अदुवा अणतखुत्तो " | ગૌતમ! આ જીવ અનેક વાર અથવા અનંત વાર રત્નપ્રભા પૃથ્વીમાં અને તેના ૩૦ લાખ નરકાનાસેામાંના પ્રત્યેક નરકાવાસામાં પૃથ્વીકાયક આદિ રૂપે પહેલાં ઉત્પન્ન થઇ ચુકયેા છે.