________________
४७६
भगवतीले उकोसिया जाणाराहणा, तस्स दंगणाराहणाउहोसिया या, अजहन्नुकोसिया वा' हे गौतम ! यस्य जीवस्य उत्कृष्टा ज्ञानाराबना भगति, तस्य जीवस्य दर्शनाराधना उत्कृष्टा वा भवति, अजघन्योत्कृष्टा वा भवति, जघन्या चासौ उत्कृष्टा च जघन्योत्कृष्टा तद्भिन्ना अजघन्योत्कृष्टा सध्यमेत्यर्थः, उत्कृष्टज्ञानाराधनावतो जीवस्याचे द्वे उत्कृप्टमध्यमारूपे दर्शनासधने भवतः, न पुन स्तृतीया जघन्यलक्षणा दर्शनाराधना भवति, तस्य तथारवभावत्वात् , किन्तु 'जस्स पुण उक्कोसिया दंसणाराहणा, तस्स नाणाराहणा उक्कोसा वा जहन्ना या, अजहन्नमण कोसा वा' हे गौतम ! यस्य पुनर्जीवस्य उत्कृष्टा दर्शनाराधना भवति, तस्य जीवस्य ज्ञानाराधना उत्कृष्टा वा, जघन्या वा, अजघन्यानुत्कृष्टा मध्यमा वा भवति, उत्कृष्टदर्शनाराधना यतो हि जीवस्य ज्ञानम्प्रति त्रिप्रकारकस्यापि उत्कृष्ट में प्रभु कहते हैं-(गोयमा) हे गौतम ! (जस्स उशोसिया जाणाराहणा लस्स दसणाराणा उन्कोमिया वा अजहन्न उछोसिया वा) जो जीव उत्कृष्ट ज्ञानाराधला वाला होता है उसके दर्शनाराधना उत्कृष्ट होती है और मध्यम होती है। जघन्यरूप में दर्शनाराधना उसके नहीं होती है। क्यों कि उसका ऐला ही कोई स्वभाव होता है। किन्तु-(जस्स पुण उकोलिया दंलणाराहणा तल्ल नाणाराहणा उझोला वा जहन्ना वा अजहन्नमणुकोसा वा) जिस जीव के उत्कृष्ट दर्शनाराधना होती है उस जीव के ज्ञानाराधना उत्कृष्ट भी होती है, जघन्य भी होती है और मध्यम भी होती है। क्यों कि उत्कृष्ट दर्शनाराधना वाले जीव में ज्ञान के प्रति उत्कृष्ट मध्यम और जघन्य रूप प्रयत्न की संभावना रहती है-अतः भजना से तीन प्रकार वाली ज्ञानाराधना इलको कही गई है।
मडावीर प्रभुन। उत्तर--गोयमा !" है गौतम! ( जस्स उनकोसिया णाणाराहणा तस्स दसणाराहणा उक्कोसिया वा अजहन्न उक्कोसिया वा) જીવ ઉત્કૃષ્ટ જ્ઞાનારાધનાવાળા હોય છે, તે જીવન દર્શનારાધના ઉત્કૃષ્ટ પણે હોય છે અને મધ્યમ પણ હોય છે. એ જીવ જઘન્યરૂપે દર્શનારાધના કરતા नथी, ४१२६५ , तन मे ४ ४ स्वभाव डाय छे. ५२न्तु ( जस्स पुण उनकोसिया दसणाराहणा तस्स नाणाराहणा उक्कोसा वा जहन्ना वा अजहन्न मणुक्कोसा वा ) 24 कृष्ट श नाराधनानी मा२।५४ छोय छे, ते ७वनी જ્ઞાનારાધના ઉત્કૃષ્ટ પણ હોય છે, જઘન્ય પણ હોય છે અને મધ્યમ પણ હોય છે, કારણ કે ઉત્કૃષ્ટ દર્શનારાધનાવાળા જીવમાં જ્ઞાન પ્રત્યે ઉત્કૃષ્ટ, મધ્યમ અને જઘન્યરૂપ પ્રયત્નની સંભાવના રહે છે. તે કારણે એવા જીવની જ્ઞાનારાધના ત્રણ પ્રકારના વિકલ્પવાળી કહેવામાં આવી છે.