________________
प्रन्द्रिका टी० श० ८ ३० ९ ० ७ आहारकशरीर प्रयोगवन्धवर्णनम् ३५५ यावत् ऋद्धिमाप्त - प्रमत्त संयतसम्यग्दृष्टि पर्याप्त संख्येयवयुक कर्मभूमिगगर्भव्युत्क्रान्तिक मनुष्याहारकारीरप्रयोगवन्धः प्रतप्तः नो अनुद्धिप्राप्तममत्त - यावत् संयत- सम्यग्दृष्टि संख्ये वर्षायुष्क कर्मभूमिग-गर्भव्युत्क्रान्तिक-मनुष्याहारकशरीरप्रयोगवन्धः प्रज्ञप्तः तथैवात्रापि निरवशेषोऽवसेय इति भावः । गौतमः पृच्छति - " आहारगसरीरपभगवंत्रे णं भंते । कस्स कम्मस्स उदपणं ? ' हे भदन्त ! आहारकशरीरमयोगबन्धः खलु कस्य कर्मणः उदयेन भवति ' भगवानाह - 'गोयमा ! वीरियस जोगसन्याए जाव लर्द्धिच पडुच्च आहागसरीरप्पओगणामाए कम्मस्स
के २१ वें अवगाहना संस्थान पद में जैसा कहा गया है कि यह आहारक शरीर प्रयोगबंध ऐसे मनुष्य के होता है जो ऋद्धिप्राप्त संगत हो, सम्यक दृष्टि हो, छठे गुणस्थान में रहने वाला हो, पर्याप्तक हो, संख्यात वर्ष की आयु वाला हो - कर्मभूमिज हो, गर्मव्युत्क्रान्तिक- गर्भजन्मवाला हो । ऐसा वह नहीं हो कि जिसे ऋद्धिप्राप्त न हो चाहे वह इन पूर्वोक्त विशेषणों वाला भले ही क्यों न हो। क्यों कि यह आहारक शरीर प्रयोगबंध ऋद्धिप्राप्त छठे गुणस्थानवर्ती सुनिजन के ही होता है । ऐसा ही कथन यहां पर भी सम्पूर्णरूप से इसके विषय में जानना चाहिये ।
अब गौतमस्वामी प्रभु से ऐसा पूछते हैं - ( आहारगसरीरप्पओगबंधे णं भंते । कस्स कम्मर उदपणं ) हे भदंत | यह आहारक शरीर प्रयोगवध किस कर्म के उदय से होता है ? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं - (गोमा) हे गौतम! ( वीरियस जोगसन्दचाए जाव लद्धिं च पडुच
પ્રમાણે કરવામાં આવ્યુ છે, તે પ્રમાણે અહીં પણ ગ્રહણ કરવુ ત્યાં આ પ્રમાણે કહ્યું છે—આ આહરક શરીરપ્રયેાગમધ એવા માણસ દ્વારા થાય છે કે જે ઋદ્ધિ સપન્ન સયત હોય, સભ્યષ્ટિ હોય છઠ્ઠા ગુણુસ્થાનમાં રહેનારા હાય, પક્ષસક હાય, સખ્યાતવના આયુષ્ય વાળા હાય, ક ભૂમિજ હાય અને ગર્ભવ્યુત્ક્રાન્તિક (ગર્ભ જન્મવાળા) હાય—આ પૂર્વોક્ત વિશેષણાવાળા હવા છતાં ઋદ્ધિપ્રાપ્ત ન હેાય એવા મનુષ્ય દ્વારા આ ખ ધ થતે નથી, કારણ કે આ આહારક શરીર પ્રત્યેાગખધ ઋદ્ધિપ્રાપ્ત છઠ્ઠા ગુણસ્થાનવર્તી મુનિજન દ્વારા જ થાય છે. આ પ્રકારનું સમસ્ત સ્થત અહીં પણ તેના વિશે સપૂર્ણ રૂપે ગ્રહણ થવું જોઇએ,
गौतम स्वामीना प्रश्न - " आहरगरीरप्प ओब घे ण भंते ! कस्स कंम्मस्स उदपण' " १ हे अहन्त | या हर्मना उयथी मा माहुरम्शरीरप्रयोगमध थाय छे ?
महावीर प्रभुना उत्तर- " वीरियस योगसद्दव्वयाए जाव लद्धिं च पडुच्च आहरगसरीरप ओगणामाए कम्मस्स उदएण आहारगसरीरप्पओगबंधे " वीर्य थी