________________
प्रमेयचन्द्रिका टी० ० ८ उ० ९ सु० ६ वैक्रियशरीरप्रयोगवन्धनिरूपणम् ३३७ न्तदेवपञ्चेन्द्रियवैक्रियशरीरप्रयोगस्य सर्व बन्धान्तरं देशबन्धान्तरं च यथा रत्नप्रभा पृथिवी नैरयिकाणां वैक्रियगरीरप्रयोगस्य सर्ववन्धान्तरं जघन्येन दशवर्ष सहस्राणि अन्तर्मुहूर्ताभ्यधिकानि, उत्कृष्टेन तु वनस्पतिकालरूपमनन्तं कालं देशवन्धान्तरं च जघन्येन अन्तमुहर्तम् , उत्कृष्टेन अनन्तं कालं वनस्पत्तिकालरूपं पतिपादितम् तथैव प्रतिपत्तव्यम् , किन्तु ' नवरं सव्यबंधंतरे जस्स जा ठिई जहन्निया सा अंतोलान्तक, शुक्र, सहस्त्रार, इल देवों के वैक्रिय शरीर प्रयोग का सर्वबंधान्तर और देशबंधान्तर रत्नप्रभापृथिवी के नैरपिकों के क्रियशरीर के सर्वबंधान्तर और देशबंधान्तर की तरह जघन्य से अन्तर्मुहूर्त अधिक दश हजार वर्ष का और उत्कृष्ट से बनस्पति कालरूप अनंतकाल का कहा गया है। कहने का तात्पर्य ऐसा है कि कोई जीव इन पूर्वीक्त असुरकुमारादि सहस्रान्तदेवों में उत्पन्न हो जाय और वहां से फिर वह चव कर अन्य देव सिवाय पर्यायों में उत्पन्न हो जाय-पुनः वहां से भर कर देवपर्याय में उत्पन्न हो जाय तो ऐसी स्थिति में पहिले के वैक्रिय शरीर के सर्वबंध में और अब्द जो वहां पुनः उत्पन्न हुआ है उस वैक्रिय शरीर के सबंध में जघन्य अंतर अन्तर्मुहूर्त अधिक दश हजार वर्ष का आता है और उत्कृष्ट से वनस्पतिकालरूप अनंत काल का आता है। इसी तरह से इनके वैक्रिय शरीर के देशबंध के अन्तराल के विषय में भी जानना चाहिये। किन्तु 'नवरं' यहां जो नारका पेक्षा से विशेषता શુક્ર અને સહસ્ત્રારના દેવેના વૈકિય શરીર પ્રગનું સર્વબંધાન્તર અને દેશ બધાન્તર રત્નપ્રભા પૃથ્વીના નારકના વૈક્રિય શરીરના સર્વબંધાન્તરની જેમ ઓછામાં ઓછું ૧૦ હજાર વર્ષ કરતાં એક અંતમુહૂર્ત પ્રમાણ વધારે છે અને વધારેમાં વધારે વનસ્પતિ કાળરૂપ અનંતકાળનું છે.
હવે આ કથનનું સ્પષ્ટીકરણ કરવામાં આવે છે—કઈ જીવ પૂર્વોક્ત અસુરકુમારથી લઈને સહસ્ત્રાર પર્યન્તના દેવામાં ઉત્પન્ન થઈ જાય, અને ત્યાથી ચવીને કોઈ અન્ય પર્યાયમાં ઉત્પન્ન થઈ જાય, વળી ત્યાથી મરીને ફરીથી ઉપરોક્ત દેવપર્યાયમાં જ ઉત્પન્ન થઈ જાય, તે એવી પરિસ્થિતિમાં પહેલાના વૈક્રિય શરીરના સર્વબંધ અને હવેના વૈકિય શરીરના સર્વબ ધની વચે જઘન્યની અપેક્ષાએ દસ હજાર વર્ષ અને એક અતિમુહૂર્ત પ્રમાણ પડી જાય છે, અને ઉત્કૃષ્ટની અપેક્ષાએ વનસ્પતિ કાળરૂપ અન તકાળનું અતર પડી જાય છે એજ પ્રમાણે તેમના વક્રિય શરીરના દેશબંધનુ એ તરાલ (અ તર) પણ सभा. ' नवर" ५२न्तु ना२। ४२ता ही नीचे प्रमाणे विशेषता छ