________________
२९५
भगवतीस्त्र जघन्येन एकत्रिंशत् सागरोपमानि त्रिसमयोनानि, उत्कर्षेण त्रयस्त्रिंशत् सागरोपमानि समयोनानि, वैक्रियशरीरप्रयोगवन्धान्तरं खलु भदन्त ! कालतः कियचिरं भवति ?
जस्ल ठिई सा भाणियचा-जाव अणुत्तरोववाइयाण-सव्वबंधे एक्कं समयं, देशबंधे जहण्णेणं एक्कतीसं सागरोवमाइं तीलमयऊणाई उक्कोलेणं तेत्तीसं सागरोक्माई समयऊगाई ) एक समय कम एक सागरो. पम तक होता है। इसी तरह से यावत् सातवीं पृथिवीतक जानना चाहिये । परन्तु देशबंधमें जिसकी जितनी जघन्य स्थिति होती है उसमें से तीन समय कम करना चाहिये। और यावत् जिसकी जितनी उत्कृष्टस्थिति हो-उसमें से भी एक २ समय कम करना चाहिये। पंचेन्द्रिय तियेच
और मनुष्य इनको वायुकायिककी तरह जानना चाहिये। असुरकुमार नागकुमार यावत् अनुत्तरोपपातिक इनको नारक की तरह जानना चाहिये। परंतु जिनकी जो स्थिति है वह कहनी चाहिये । यावत् अनुत्तरोपपातिक देवों का सर्वबंध एक समय का और देशबंध जघन्य से तीन समय कम ३१ सागरोपन तक का होता है तथा उत्कृष्ट से वह एक समय न्यून ३३ सागरोपम का होता है। (वेउब्वियसरीरप्पओगबंधतरंणं भंते ! कालओ केवच्चिरं होइ) हे भदन्त ! वैक्रियशरीर के
अणुत्तरोववाइयाण जहा नेरइयाण, नर जा जस्म ठिई सा भाणियव्वा जाव अनुत्तरोक्वाइयाण-सव्वव धे एक्कं समय, देसव'धे जहण्णेण एक्कतीसं सागरोवमाई तिसमयऊगाइ उक्कोसेणं तेत्तीसं सागरोवमाइं समयऊगाई) मे प्रमाणे સાતમી નરક સુધીના નારકે વિષે પણ સમજવું પરંતુ દેશબંધને કાળ કહેતી વખતે જેની જેટલી જઘન્ય સ્થિતિ હોય છે તેમાંથી ત્રણ સમય ઓછાં કરવા જોઈએ અને જેની જેટલી ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ હોય તેમાંથી પણ એક, એક સમય ઓછો કર જોઈએ. પંચેન્દ્રિય તિર્યનિક અને મનુષ્યના વિકિય શરીરમગને કાળ વાયુકાયિકના તે કાળ પ્રમાણે સમજ. અસુરકુમાર, નાગકુમાર અને અનુત્તરીયપાતિક પર્યન્તના વૈકિયશરીર પ્રયોગ બંધને કાળ નારકેના તે કાળના પ્રમાણે જ સમજ. પણ વિશેષતા એટલી જ છે કે જેમની જેટલી સ્થિતિ હોય તે કહેવી જોઈએ. યાવત્ અનુત્તરૌપપાતીક દેવોના વૈક્રિય શરીરને સબંધ એક સમયને અને દેશબંધ જઘન્યકાળના અપેક્ષાએ ૩૧ સાગરોપમ કરતાં ત્રણ ન્યૂન સમયને હોય છે અને ઉત્કૃષ્ટ
गनी अपेक्षा 33 सागरोयम ४२०i मे न्यून समयना डाय छे. ( वेउ. ञ्चियसरीरप्पओगब धतरण' भते! कालओ केवच्चिरं होइ १) ॐ महन्त !