________________
अमेयचन्द्रिका टोका श० ८ ७० ९ सू० २ विनसावधनिरूपणम् १६६ ' अणाइयवीससावधे णं भंते ! कविहे पण हे भदन्त ! अनादिकवित्रसाबन्धः खलु कतिविधः प्रज्ञप्तः, भगवानाह-'गोयमा । तिविहे पण्णत्ते' हे गौतम ! अनादिकविस्रसावन्धस्त्रिविधः प्रज्ञप्तः, 'त जहा -धम्मस्थिकायअन्नमनश्रगाइयवीसमाव धे, ' तद्यथा-धर्मास्तिकायान्योन्यानादिकविनयावन्धः, धर्मास्तिकायस्य अन्योन्यं प्रदेशानां परस्परेण यः अनादिको विससाबन्धः स धर्मारितकायान्योन्यानादिकविसावल्य', 'अधम्मस्थिकाय अन्नमनश्रणाइयवीमसावं धे' अधर्माप्रभु से ऐसा पूछते हैं (अणाइय वीलसाबधे गंभते । कविहे पणत्ते) हे भदन्त ! जो अनादिविसावध होता है वह कितने प्रकार का कहा गया है ? उत्तर में प्रभु कहते हैं-(गोयमा !) हे गौतम ! (तिविहे पण्णत्ते ) अनादिविस्तापावध तीन प्रकार का कहा गया है। (तं जहा) जो इस प्रकार से है-(धम्मत्यिकाय अन्नपन्न अणादीय बोससावधे) धर्मास्तिकाय अन्योन्यादिक विनका बध-धर्मास्तिकाय के प्रदेशों का जो परस्पर में अनादिकाल से स्वाभाविक व ध हो रहा है-यह धर्मास्तिकाय अन्योन्यादिकविनसा बंध है । यह तो प्रकट ही किया जा चुका है कि जो वध स्वाभाविक जीव के प्रयोग विना होता है वह स्वाभाविक पध-विस्त्रसाबध है । धर्मास्तिकाय के प्रदेशों का जो बध परस्पर में चला आ रहा है वह जीव प्रयोगकृत नहीं है-वह तो अनादिकाल से ही ऐसा हुआ है-अनः धर्मास्तिकाय के प्रदेशों के इस प्रकार के परस्पर वध को अनादि कालसे स्वाभाविक होने के कारण धर्मास्ति
गौतम श्वाभाना -(अणाइय वीससाब धे ण भते ! कइविहे पण्णत्ते १) महन्त । अनामिविय! ५५ छ, तेनासा २ ४ा छ ?
महावीर प्रभुन। उत्तर-" गोयमा !" गौतम । (तिविहे पण्णत्ते ) मनाहि विससा ५५ त्रए प्रारी डाय छे. ' त जहा" ने प्रारी नाये प्रमाणे छ-(धम्मत्यिकायअन्नमन्तअगादोपत्रीनमाबंधे ) धर्मास्तिजार भन्याન્યાનાદિક વિશ્વસા બધ ધમસ્તિકાયના પ્રદેશને જે પરસ્પરમાં અનાદિ કાળથી સ્વાભાવિક બધ થઈ રહ્યો હોય છે, તેને ધર્માસ્તિકાય અન્યોન્યાનાદિક વિસસા બંધ કહે છે. એ વાત તે પહેલાં પ્રકટ કરવામાં આવી ચુકી છે કે જે બંધ જીવના પ્રયોગ વિના સ્વાભાવિક રીતે જ થાય છે, તે સ્વાભાવિક બ ધને વિશ્વસા બધ કહે છે ધર્માસ્તિકાયના પ્રદેશને જે બંધ પરસ્પરમાં ચાલ્યો આવે છે તે પ્રવેગકૃત હોતો નથી, તે તો અનાદિ કાળથી જ એવું બનેલું છે તેથી ધમસ્તિકાયના પ્રદેશના આ પ્રકારના પરસ્પર બ ધને અનાદિ કાળથી સ્વાભાવિક હોવાને કારણે “ધર્માસ્તિકાય અન્યોન્ય અનાદિક
म २२