________________
ક
radica
दीवे सुरिया उगमणमुहुर्त्तसि दूरे य, सूले य, दीसंति, जाव अत्थमणमुत्तंसि दूरेय मूले यदीसंति ?' तत् तदा केन पुनरर्थेन कारणेन ' खाइ ' इति पुनरर्थवाचको देशीयः शब्दः, हे भदन्त । एवमुक्तरीत्या उच्यते यत् - जम्बूद्वीपे खलु द्वीपे सूर्यौ उद्गमनमुहूर्ते दूरे च व्यवहिते देशे वर्तमानावपि मूले सन्निहिते च देशे दृश्येते यावत् यावत् मध्यान्तिकमुहूर्ते मध्याह्नकाले मूले- सन्निहिते वर्त मानावपि दूरे बहुव्यवहिते देशे दृश्येते एवम् अस्तमनमुहूर्ते च अस्तकाले दूरे च बहुव्यवहिते देशे वर्तमानावपि मूछे च अतिसमीपे दृश्येते ? इति । भगवानाह - 'गोयमा ! लेस्सापडियाएणं उग्गमणमुहुत्तंसि दूरे य, मूलेय, दीसंति' हे गौतम! श्यामविघातेन तेजसः प्रतिष्टम्भेन तदेशस्य दूरत्वात् तदप्रसरेणेत्यर्थः, लेश्याप्रतिघाते हि सुखदृश्यत्वेन स्वरूपतो दूरस्थावपि सूर्यो आसन्नपतीतिं जनयतः, इति
3
( से केणं खाइ अड्डेणं भंते ! एवं बुच्चइ जंबुद्दीवे णं दीवे सूरिया उग्गमत्तंसि दूरेय, लूले य दीसंति, जाव अत्यमणमुत्तसि दुरे य मूले दीसंति' तो फिर हे भदन्त । ऐसा आप किस कारण से कहते हैं कि इस जंबूद्वीप नाम के द्वीप में दो सूर्य उदित होने के समय में दूर रहने पर भी पास दिखलाई पडते हैं, मध्यान्तिमुहूर्त में पास होने पर भी दूर मालूम देते हैं और अस्तमन समय में दूर होने पर भी पास में प्रतीत होते हैं ? इसके विषय में उत्तर देते हुए प्रभु गौतम से कहते हैं-' गोयमा ! ' हे गौतम ! ' लेस्सापडिघाए णं उग्गमणमुहुतंसि दूरेय मूले यदीसंति ' बेश्या के प्रतिघात से तेज के प्रतिष्टम्भ - अप्रसारण से अर्थात् तेज के नहीं फैलने से सूर्य सुखपूर्वक देखे जाने
छे ) भेवु गाय !! छो, " से केणं खाइ अट्टेणं भांते ! एवं बुच्चइ, जांबुद्दीवेर्ण दीवे सूरिया उग्गमणमुहुत्तसि दूरे य, मूले य, दीस ति जाव अत्थमणमुहुत्त सि दूरेय मूले य दीसति ” तो हे सहन्त ! साथ शा अरो मे छ જદ્રીપ નામના દ્વીપમાં બે સૂર્ય ઉદયકાળે દૂર રહેલા હૈાવા છતાં સમીપમાં દેખાય છે, મધ્યાહ્નકાળે સમીપમાં હોવા છતાં પણ દૂર લાગે છે અને અસ્ત પામતી વખતે ક્રૂર હેાવા છતાં પણ સમીપમાં દેખાય છે
महावीर अलुना उत्तर - " गोयमा ! " हे गौतम! ( लेखापडिघाएणं उगमणमुहुत्तसि दूरेय, मूले य, दीसंति ) बेश्याना प्रतिधातथी - तेन्ना अतिધૃમ્ભથી એટલે કે તેજનું પ્રસરણ નહીં થવાને કારણે સૂર્ય સુખપૂર્ણાંક દેખવા ચેાગ્ય થઈ જાય છે—તેથી તેએ સ્વરૂપતઃ ( ખરેખર ) દૂર હોવા છતાં પણુ