Page Text
________________
sheetar टीका श० ८ उ० ८ सू० ६ सूर्यनिरूपणम्
१३५
टीका- 'जंबुद्दीवेणं भते ! दीवे सरिया उग्गमणमुहुत्तंसि दूरे य, सूले यदीसंति' गौतमः पृच्छति - हे भदन्त ! जम्बूद्वीपे खलु द्वीपे - मध्यजम्बूद्वीपे, उद्गमनमुहूर्तेउदयवेलायाम् दूरे व्यवहिते च सत्यपि मूले निकटे च दृश्येते ? तथा च दर्शकस्थानापेक्षया दूरे व्यवहिते देशे सत्यपि मूले- द्रष्टमतीत्यपेक्षया आसन्ने निकटे सूर्यो दृश्येते द्रष्टा हि स्वरूपतो बहुभिर्योजन सहस्रैः व्यवहितमपि सूर्यमुदयास्तमन
गया है । है भदन्त ! जैसा आपने कहा है, वह बिलकुल ऐसा ही है । हे भदन्त ! जैसा आपने कहा है वह बिलकुल ऐसा ही है । इस प्रकार कह कर वे गौतम यावत् अपने स्थान पर विराजमान हो गये ।
टीकार्थ - इसके पहिले परीबहों के अन्तर्गत होने से उष्णपरीषह का प्रतिपादन किया है - इसके हेतु सूर्य होते हैं - इसलिये सूर्यसंबंधी वक्तव्यता को सूत्रकार ने इस सूत्र द्वारा कहा है - इसमें गौतम ने प्रभु से ऐसा पूछा है - (जंबूद्दीवे णं भंते! दीवे सूरिया उग्गमणमुहन्तंसि दूरे य, मूले यदीसंति) हे भदन्त ! इस जम्बूद्वीप नाम के द्वीप में दो सूर्य कहे गये हैं- सो ये सूर्य जब उदित होते हैं तब वे दूर-व्यवहित देश में होने पर भी मूल में - देखने वालों मनुष्यों की अपेक्षा से पास मेंदिखलाई देते हैं - उदय और अस्त होनेके समय में दर्शकजन उन्हें पास में रहे हुए देखता है - यद्यपि ये स्वरूप से अनेक हजार योजनों की दूरी
અને વધારેમાં વધારે છ માસ સુધી ઉપપાતથી વિરહિત કહ્યું છે. હું ભદત 1 આપે જેવું કહ્યું એવુ જ છે. હું ભઇન્ત ! આ વિષયનું આપે જે પ્રતિપાદન કર્યું... તે બિલકુલ સત્ય છે, આ પ્રમાણે કહીને મહાવીર પ્રભુને દણા નમસ્કાર કરીને ગૌતમ સ્વામી પેાતાને સ્થાને વિરાજમાન થઈ ગયા.
ટીકા—પહેલાના પ્રકરણમાં પરીષાનુ નિરૂપણ કરવામાં આવી ગયું. ૨૨ પરીષહામાં જેને સમાવેશ થાય છે એવા ઉષ્ણુ–પરીષહનું પ્રતિપાદન પણ ત્યાં કરવામાં આવ્યું છે. ઉષ્ણુતાનું કારણ સૂર્ય હોવાથી હવે સૂત્રકાર અહીં સૂર્ય સંબધી વક્તવ્યતાનું પ્રતિપાદન કરે છે.
गौतम स्वाभी भहावीर स्वाभीने येथे प्रश्न पूछे छे ' ! वे सूरिया उगमणमुहुत्तंसि दूरे य, मूले य दीसंति" हे દ્વીપ નામના દ્વીપમાં એ સૂર્ય કહ્યા છે. તે છે સૂર્ય જ્યારે ત્યારે દૂર હાવા છતાં પણ દેખનાર મનુષ્યની અપેક્ષાએ ઉદય અને અસ્ત પામતી વખતે તેમને જોનાર લેાકેા તેમને જો કે તેઓ ખરી રીતે તે હજારા ચેાજન દૂર હાય છે.
- " जंबुद्दीवे णं
लहन्त ! ઉય પામે છે
પાસે દેખાય છે.
નજીકમાં દેખે છે
પણ ते
સદ્દભૂત
| SR No. | 009317 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 07 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1964 |
| Total Pages | 784 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 46 MB |