Page Text
________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श. ८ उ. १ सू० १ पुगद्लभेद निरूपणम्
७
टीका- 'रायगिहे जाव एवं वयासी' - राजगृहे यावत् - नगरे महावीरः समवसृतः समत्रसृतं भगवन्तं वन्दितुं नमस्कर्तुं धर्मोपदेशं श्रोतुं च पर्षद निर्गच्छति, धर्मोपदेशं श्रुत्वा प्रतिगता पर्यत्, ततो गौतमः शुश्रूषमाणः नमस्यन् विनयेन प्राञ्जलिपुटः पर्युपासीनः एवं वक्ष्यमाणप्रकारेण अवादीत् - 'कइविहा ण भंते ! पोग्गला पण्णत्ता ?' गौतमः पृच्छति - हे भदन्त कतिविधाः = कियत्मकाराः (तंजा) वे प्रकार ये हैं (पओगपरिणया, मीससा परिणया, वीससा परिणया) प्रयोगपरिणत, मिश्रपरिणत और विस्रसा परिणत ।
टीकार्थ - पहिले सप्तम शतक के दशवें उद्देशक में पुद्गलादिक भाव प्ररूपित किये जा चुके हैं सो उन्हीं पुद्गलादिक भावों को यहां पर भी अष्टम शनकके प्रथम उद्देशक प्रकारान्तरसे सूत्रकार प्ररूपित कर रहे हैं 'रायगिहे जाव एवं वयासी' इस सूत्रांशका संबंध इस प्रकार से लगाना चाहिये राजगृह नगर में महावीर प्रभु पधारे महावीर प्रभुको आये हुए सुनकर वन्दना, नमस्कार करने के लिये तथा धर्मोपदेश सुननेके लिये नगरकी परिषद् उनके पास आई और धर्मोपदेश सुनकर वहांसे अपने२ स्थान पर वापिस चली गई बादमें गौतमने प्रभुकी सेवा शुश्रूषाकी और फिर नमस्कार कर वे विनयसे दोनों हाथ जोडकर उनके समक्ष उचित स्थान पर बैठ गये । उनकी पर्युपासना करते हुए फिर उन्होंने प्रभुसे इस प्रकार पूछा 'कइ विहाणं भंते पोग्गला पण्णत्ता' हे (तं जहा ) તે त्रयु प्रमारे। मा प्रभाएँ] - (पओगपरिणया, मीससा परिणया, वीससा परिणया) (१) प्रयोग परिशुत, (२) मिश्र परिणत, ( 3 ) विससा परित ટીકા-સાતમા શતકના દસમાં ઉદ્દેશકમા પુદ્ગલાદિક ભાવની પ્રરૂપણા કરવામા આવી છે. એ જ પુદ્ગલાદિક ભાવનું સૂત્રકાર આઠમાં શતકના આ પહેલા ઉદેશકમાં ભિન્ન પ્રકારે પ્રતિપાદન કરે છે- 'रायगिहे जाव एवं वयासी' मा सूत्रांश द्वारा નીચેને સુત્રપાઠ ગ્રહણ કરવામાં આવ્યે છે રાજગૃહ નગરમા મહાવીર પ્રભુ પધાર્યાં. તેમને વજ્રણા-નમસ્કાર કરવાને તથા તેમનેા ધર્માંપદેશ સાંભળવાને લેાકેા તેમની પાસે આવ્યા. ધર્માંપદેશ સાભળીને પરિષદ વિખરાઇ ગઇ. ત્યાર બાદ ગૌતમ સ્વામીએ પ્રભુની સેવા સુશ્રુષા કરી. ત્યાર ખાદ વંદા નમસ્કાર કરીને વિનયપૂર્ણાંક બન્ને હાથ જોડીને તે તેમની સમક્ષ ઉચિત સ્થાને બેસી ગયા, અને તેમણે મહાવીર પ્રભુને આ પ્રમાણે अश्न पूछयो-' कहविहाणं भंते ! पोग्गला पण्णत्ता ?' डे महन्त ! पुहगस डेटला
| SR No. | 009316 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 06 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1964 |
| Total Pages | 811 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 47 MB |