Page Text
________________
સર
स्थानासूत्रे
. मिथ्या प्राहुरिति स प्रतिपद्यते । तस्यैवंविधविभङ्गज्ञानिनः पृथिव्यप्तेजो वायुकायिकाश्चत्वारो जीवनिकायाः = जीवसमूहा न सम्यक् उपगता:= अचलनावस्थायां पृथिव्यादयो जीवत्वेन ज्ञाता भवन्ति ।
अयं भावः एवंविधविभङ्गज्ञानी चलनदोहदादिधर्मवतस्त्रसानेव दोहदादिधर्मवतो वनस्पतीनेव च जीवत्वेनाभ्युपगच्छति । पृथिव्यप्तेजोवायुकायिकांस्तु वायुचलनेन स्वतथलनेन च स त्रसत्वेनैव जानाति, स्थावरजीवत्वेन तु वान्न जानातीति । इति हेतो: अच पृथिव्यादिकायेषु जीवत्वानभ्युपगमाद् हेतोः स पृथिव्यादिषु चतुर्षु जीवनिकायेषु मिथ्यादण्डं - मिथ्यात्वपूर्वा दण्डो रूप से एवं अजीव रूपसे कहा है, उन्होंने वह सब झूठा - मिथ्या कहा है, ऐसा वह विभंग ज्ञानी विभंग ज्ञान के जोरसे मानता है, इस प्रका रके उस विभंगज्ञानीके पृथिवी, अप् तेज और वायुकायिक जो चार जीवनिकाय हैं वे ठीक नहीं माने गये हैं-अचलनावस्था में पृथिव्यादिक जीव रूपसे उसके द्वारा ज्ञात नहीं होते हैं, इसका भाव यह है - इंस प्रकारका विभंग ज्ञानी चलन दोहद आदि धर्मवाले सोकोही और दोहद आदि स धर्मवाले वनस्पतियोंकोही जीव रूपसे स्वीकार करता है, पृथिवी, अए, तेज और वायुकायिकों को तो वह वायुसे चलने आदि के कारण से और स्वतः चलने आदिके कारणसे त्रम रूपसेही जानता है, स्थावर जीवरूपसे उन्हें नहीं जानता है । इसलिये वह जब वे अचन धर्मवाले रहते हैं, तब वह उनमें जीवरूपता नहीं मानता है। इस
1
તેના તે વિભગજ્ઞાનના પ્રભાવથી તે નિભગજ્ઞાની આ પ્રકારની ખાટી માન્યતા ધરાવતા થઈ જાય છે. આ પ્રકારના ત્રિભ’ગજ્ઞાનવાળા તે શ્રમણુ અથવા માહણુ પૃથ્વીકાય, અકાય, તેજસ્કાય અને વાયુકાય, આ' ચાર જે જીવનિકાયા છે તેમને જીત્ર રૂપેજ માનતે નથી-અચલનાવસ્થામાં પૃથ્વીકાય આદિને તે જીવ રૂપે ‘સ્વીકારતા નથી. આ કથનના ભાવાથ નીચે પ્રમાણે છે આ પ્રકારના વિભ’ગજ્ઞાનવાળા તે શ્રમણ અથવા માહષ્ણુ, ચલન, દાહક આદિ ધમવાળા ત્રસેને જ અને દોહદ આદિ ત્રસ ધમવાળાં વનસ્પતિકાયિअनेक लव ३ये स्वीअरे छे, पृथ्वी, अ, तेत्र, 'अने वायुयाने तो તે વાયુથી કપવા આદિ કારણેાને લીધે અને સ્વતઃ ( આપમેળે ) ચાલવા આદિને કારણે ત્રસ રૂપે જ જાણે છે-સ્થાવર જીવ રૂપે તેમને માનતા નથી. તેથી જ્યારે તેઓ અચલન ધર્માંવાળાં રહે છે ત્યારે તે તે તેમને જીવરૂપ માનતા જ નથી. તે કારણે તે પૃથ્વીકાય આદિ ચાર જીવનિકાયાની મિથ્યાત્વ
| SR No. | 009310 |
| Book Title | Sthanang Sutram Part 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1965 |
| Total Pages | 773 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_sthanang |
| File Size | 43 MB |