________________
सुधा टीका स्था०७ सू० ३ सप्तविधजीवनिरूपणम्
मिथ्यादण्डस्तं विभङ्गज्ञानवशात् हिंसां प्रवर्त्तयति पृथिव्यादि चतुर्जीवनिकायरूपानभिज्ञः संस्तान् हिनस्ति तेषां जीवत्वं चापलपति, इति सप्तमं विभङ्गज्ञानम् ७ ॥ ०२ ॥
1
मिथ्यादण्डं प्रवर्त्तयतीत्युक्तम्, दण्डश्च जीवेषु भवतीति योनिसंग्रहतो जीवान् सप्तविधत्वेन प्ररूपयितुमाह -
f
मूलम् - सत्तविहे जोणिसंगहे पण्णत्ते, तं जहा - अंडया १ पोयया २, जराउया ३, रसया ४, संसेइमा ५ संमुच्छिमा ६, अभिया ७| अंडया सत्तगइया सत्तागड्या पण्णत्ता, तं जहाअंडर अंडएस उववज्जमाणे अंडएहिंतो वा पोयएहिंतो वा जाव उभिएहिंतो वा उववजेजा । से चैव णं से अंडए अंड यत्तं विप्पजहमाणे अंडयत्ताए वा पोययत्ताए वा जाव उभि यत्ताए वा गच्छेज्जा । पोयया सत्तगइया सत्तागइया । एवं वेव सत्तण्हं गई आगई भाणियवा जाव उग्भियति ॥ ०३॥ कारण पृथिवी आदि चार जीवनिकायोंके वह मिथ्यात्वपूर्वक दण्डको विभंग ज्ञानवश हिंसाको करता है, अर्थात् पृथिव्यादि चार जीव निका यके स्वरूपसे अनभिज्ञ हुआ वह उनकी हिंसा करता है, और उनमें जीवत्वका अपलाप (छिपाता है ) करता है, इस प्रकारका यह सातवां विभंगज्ञान है ७ || सू०२ ॥
पृथिवी आदि जीवके स्वरूपसे अनभिज्ञं हुआ जीव उनकी मिथ्यास्वपूर्वक हिंसा करता है, ऐसा कहा- सो यह मिथ्यादण्ड जीवों में होता है, इसलिये योनिके संग्रहसे अब सूत्रकार जीवों में सप्तविधताका प्रति
६४३
પૂર્વક હિંસા કરે છે. આ બધું તેના વિભ’ગજ્ઞાનને લીધે ખને છે. કહેવાનુ તાત્પર્ય એ છે કે પૃથ્વીકાય આદિ ચાર જૈનિકાયના વાસ્તવિક સ્વરૂપથી અનભિજ્ઞ એવે તે વિભગજ્ઞાની તેમની હિંસા કરે છે અને તેમનામાં જીવત્વના અપલાપ કરે છે એટલે કે તેમનામાં જીવ હોવાની વાતને જ માન્ય કરતા નથી. આ પ્રકારનું સાતમુ વિભ’ગજ્ઞાન છે. " સૂ. ૨૫
આગલા સૂત્રમાં એવુ કહેવામાં આવ્યુ છે કે “ પૃથ્વી આદિ જીવના સ્વરૂપથી અનભિજ્ઞ હોય એવા જીવ મિથ્યાત્વપૂર્વક તેમની હિંસા કરે છે. આ મિથ્યાડના સહુભાવ જીવામાં હોય છે. તે કારથે ચેાનિના નિરૂપણું
.99
