________________
सुधारीका स्था०६ सू०३७ विशिष्टमतिमतां देवानाम् मतिभेदनिरूपणम् ३८३ मवगृह्णाति-असंदिग्धं सकल संशयादिदोषरहितं, यथाचन्दनादिस्पर्शम् अवगृह्णद्ज्ञानं " चन्दनस्यैव, चीनांशुकस्यैव, नवनीतस्यैवाय स्पर्शः' इत्येवं रूपं यदा प्रवर्तते तदाऽसन्दिग्धमवगृहातीत्युच्यते ॥ ६॥ इति । एवम् ईहामतिरवायमतिश्चापि प्रत्येकं पड्विधा वोध्या। तथा-धारणामतिरपि पइविधा प्रज्ञप्ता, गृह्णाति " जिस समय समस्त संशयादि दोषोंसे रहित होकर ज्ञान चन्दनादिके स्पर्शको जानता है, कि यह चन्दनकाही या चीनांशुककाही या नवनीत (मक्खन)का ही यह स्पर्श है, अन्यका स्पर्श नहीं है, इस प्रकारसे निश्चित रूपसे स्पर्शको जाननेवाला ज्ञान असंदिग्धग्राही अवग्रह ज्ञान कहा गया है तो जिस प्रकारसे यह अवग्रह रूप ज्ञान ६ प्रकारका पूर्वोक्तरूपसे प्रकट किया गयाहै, उसी प्रकार से ईहाज्ञान और अवायज्ञान भी ६-६ प्रकारके कहे गये हैं। इसी प्रकारसे धारणोज्ञान भी ६ प्रकारका कहा गया है, तात्पर्य इस कथनका यही है, कि बहग्राही अव ग्रह वहग्राहिणी ईहा, बहुग्राही अयाय और बहुग्राहिणी धारणा १ बहु. विधग्राही अवग्रह बहुविधग्राहिणी ईहा बहुविधग्राही अवाय और बहुविधग्राहिणी धारणा २ ध्रुबग्राही अवग्रह ध्रुवग्राहिणी ईदा ध्रुवग्राही अपाय
और ध्रुवग्राहिणी धारणा ३ क्षिप्रनाही अवग्रह क्षिपमाहिणी ईहा, क्षिप्रग्राही अचाघ और क्षिप्रग्राहिणी धारणा ४ अनिश्रिनग्राही अवग्रह अनिश्रित ग्राहिणी ईहा अनिश्रित ग्राही अवाय और अनिधितग्राहिणी धारणा ५ एवं असंदिग्धग्राही अवग्रह असंदिग्धग्राहिणी ईहा
" असदिन्धं अवगृह्णाति " २ समये समस्त सशयाटिया हित न જ્ઞાન એવું જાણું લે છે કે આ ચન્દનને જ આશ છે, આ ચીનાં થકનો જ
શ છે અને આ માખણને જ સ્પર્શ છે-અન્યને સ્પર્શ નથી, આ પ્રકારે નિશ્ચિત રૂપે સ્પર્શને જાણનારા જ્ઞાનને અસ દિગ્ધગ્રાહી અવગ્રહજ્ઞાન કહે છે.. જેમ આ અવગ્રહજ્ઞાનને પૂર્વોક્ત ૬ પ્રકારનું કહેવામાં આવ્યું છે, એ જ પ્રમાણે ઈહાજ્ઞાન અને અવાયજ્ઞાનને પણ છ-છ પ્રકારનું કહ્યું છે. એ જ પ્રમાણે ધારણજ્ઞાનને પણ છ પ્રકારનું કહ્યું છે. આ કથનનું તાત્પર્ય એ છે કે-- (૧) બહુગ્રાહી અવગ્રહ, બહુ ગ્રાહિ ઈહા, બહુગ્રાહી અવાય અને બહુ प्राडिए पार, (२) महुविध पाही सवड, महुविध साहिए UI, महुવિશ્વગ્રાહી અવાય અને બહુવિધ માહિણી ધારણા, (૩) યુવગ્રાહી અવગ્રહ, થવગ્રાહિણી ઈહા, કૃવગ્રાહી અવાય અને પૂવગ્રાહિણી ધારણા, ૪) ક્ષિપ્રથાહીં અવગ્રહ, ક્ષિપ્રત્રાહિણી ઈહા, ક્ષિપ્રગ્રાહી અવાય અને ક્ષિપ્રગ્રહિણી ધારણા, (૫) અનિશ્રિતગ્રાહી અવગ્રહ, અનિશ્ચિત ગ્રાહીણી ઈહા, અનિશ્ચિતશાહી અવાય અને અનિશ્રિત બ્રાહીણી ધારણા, (૬) અસદિગ્ધગ્રાહી અવગ્રહ, અસંદિગ્ધ