________________
स्थानाजस्त्र
-
-
-
तथा
" जइवि हु फासुगदव्यं, कुन्थू पणगा तहावि दुप्पस्स । पच्चकवं नाणी विहु, राईभत्तं परिहरंति ॥१॥ जह वि य पिवीलिगई, दीसंति पईवजोइउज्जोए ।
तहवि खलु आणाइणं मूलवथविराहणा जेण" ॥२॥ छाया-यद्यपि खलु मासुमद्रव्य कुन्थवः पनकास्तथापि दुर्दर्शाः ।
प्रत्यक्षं ज्ञानिनोऽपि खलु रात्रिभक्तं परिहरन्ति ॥१॥ यद्यपि च पिपीलकादयो दृश्यन्ते प्रदीप ज्योतिरुयोते ।
तथापि खलु अनाचीर्ण मूलवतविराधना येन ॥२।। इति ॥३॥ तथा-सागारिकपिण्डम्-भगारेण सह वतते सागारः, स एव सागारिक:शय्यातरः तस्य पिण्ड:-आहारः, तं भुझानः । सागारिकपिण्ड भोजने हि दोपा भवन्ति । तदुक्तम् --
"तित्ययरपडिक्कुटो, आणा अन्नाय उगामे न मुज्झे ।
अविमुत्ति अलाघवया दुल्लहसेज्जा य वोच्छेओ ॥१॥" छाया-तीर्थकरप्रतिक्रुष्ट आज्ञा, अज्ञातं उद्गमश्च नो शुध्येत् ।
अविमुक्तिरलाघवता, दुर्लभशय्या च व्युच्छेदः ॥१॥ इति । अयं भावः तीर्थकरैः प्रतिक्रप्टो-निपिद्धः शय्यातरपिण्डः, अतः स न तथा--" जइविहु फासुगदव्य " इत्यादि
इन गायाका अर्थ स्पष्ट है, अगारसे जो युक्त होता है, वह सागार है, यह सागारही सागारिक है। इसे शय्यातर कहा गया है, इनके घरका आहार जो है, वह सागारिक पिण्ड है, इस सागारिक पिण्डको इसलिये वर्जित कहा है, कि यह सदोष होता है । जैसे कहा है
"तित्थयरपडिक्कुटो" इत्यादि ।
शय्यातरपिण्डका लेना तीर्थ करोने निषिद्ध किया है, अतः जो " जइ वि हु फासुगव्वं " त्याह___ गाथा मानो मर्थ २५७८ छे. मा२ (५) थी युतरे हाय छ, તેને સાગાર કહે છે. તે સાગાર જ સાગરિક છે તેને શય્યાતર કહેવામાં આવેલ છે. જે સાધુએ જે શ્રાવકાદિના ઘરમાં આશ્રય લીધે હોય, તે ઘરના આહારને શય્યાતર પિંડ અથવા સાગારિક પિંડ કહે છે તે સાગરિક પિંડને નિષેધ કરવાનું કારણ એ છે કે તે સદેષ હોય છે. કહ્યું પણ છે કે –
""तिस्थियरपडिक्कुटो त्याहશય્યાતર ગ્રહણ કરવાને તીર્થકરેએ નિષેધ કર્યો છે, તેથી જે સાધુ
