________________
३०६ .
स्थानास्त्रे
टीका-'छ तारगहा' इत्यादि- व्याख्या सुगमा । नवरम्-ताराग्रहाः तारारूपाग्रहाः। ग्रहा लोके नव मसिद्धाः। परन्तु चन्द्रादित्यराहूनामतारकारत्वात् पडेव ताराग्रहा वोध्या इति । अङ्गारको मङ्गलः ॥ सू० ७॥ - पूर्व ताराग्रहा उक्ताः, ते च संसार एव सन्तीति संसारिजीवानाह
मूलम्-छविहा संसारसमापन्नगा जीवा पण्णत्ता, तं जहा-पुढविकाइया जाव तसकाइया । पुढविकाइया छगइया छआगइया पण्णत्ता, तं जहा-पुढविकाइए पुढविकाइएसु उववज्जमाणे पुढविकाइएहिंतो वा जाव तलकाइएहिंतोवा उववज्जेज्जा, सो चेव णं पुढधिकाइए पुढविकाइयत्तं विप्पजहमाणे पुढविकाइयत्ताए वा जाव तसकाइयत्ताए वा गच्छेज्जा। आउकाइयावि छ गइया छ आगइया । एवं चेव जाव तसकाइया ॥ सू० ८॥ 'छाया-पड्विधाः संसारसमापनका जीवाः प्रज्ञताः तद्यथा-पृथिवीकायिका यावत् त्रसकायिकाः । पृथिवीकायिकाः पड्गतिकाः पडागतिकाः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा
'छ तारग्गहा पण्णत्ता' इत्यादि स्मू० ७ ॥
तारा रूप ग्रह ६ प्रकारके कहे गये हैं जैसे-शुक्र १ वुध २ वृहस्पति ३ अंगारक (मंगल) ४ शनैश्चर ५ एवं केतु ६ । __ व्याख्या इसकी स्पष्ट है, लोकमें ग्रह नौ प्रसिद्ध हैं, परन्तु चन्द्र आदित्य राहु ये तारका रूप नहीं है, इसलिये ६ ही ताराग्रह हैं । अगा. रक नाम मंगलका है ।। सू० ७॥
“छ ताराग्गहा पण्णत्ता" इत्याहि. તારા રૂપ જે બ્રહે છે તેમના નીચે પ્રમાણે ૬ પ્રકાર કહા છે – (१) शु४, (२) सुध, (3) ४२५नि (गुरु), (४) म॥२४ (भ७) (५) शनैश्च२ ( शनि) मन (६) तु.
આ સૂત્રની વ્યાખ્યા સરળ છે લોકમાં નવ ગ્રહ પ્રસિદ્ધ છે, પરંતુ ચન્દ્ર, સૂર્ય અને રાહુ, આ ત્રણ ગ્રહ તારા રૂપ નહીં હોવાથી અહીં તારા રૂ૫ ગ્રહ છ જ કહ્યા છે. મંગળના ગ્રહને અંગારક કહે છે કે સૂ. ૭
