________________
सुधा टीका स्था०६ सू० ६ जीवाजीव करणादिषड्मेदनिरूपणम् ३०५
टीका- छज्जीवनिकाया' इत्यादि
व्याख्या स्पष्टा । नारं निकायानां पविधत्वं प्रतिज्ञाय प विधत्वोपदर्शने निकायिनो यदुक्ताः, तत् समुदायसमुदायिनोरभेदत्वमाश्रित्य । नहि समुदायात् समुदायी व्यतिरिच्यते । इति ॥ सू० ६॥
जीवा एव कालगतास्तारकानहादिपूपपद्यन्ते, इति तारकाग्रहाणां पविध त्वमाह
मूलम्-छ ताररगहा पण्णता, तं जहा-सुक्के १ बुहे २ बहस्सई ३ अंगारए ४ सनिच्चरे ५ केऊ ६ ॥ सू० ७ ॥ ___ छाया-नट ताराग्रहाः प्रज्ञताः, तद्यथा-शुक्रो १ बुधो २ वृहस्पतिः ३ अङ्गारकः ४ शनैश्चरः ५ केतुः ६ ॥ सू०७ ॥ उसीके ६ भेदोंका कथन करते हैं
'छज्जीवनिकाया पण्णत्ता' इत्यादि सूत्र ६॥ टीकार्थ-जीव निकाय ६ प्रकार के कहे गये हैं जैसे-पृथिवीकायिक १ यावत् प्रसकायिक ६ इस सूत्रकी व्याख्या स्पष्ट है। सूत्रकारने जो निकायोंमें षट् विधताकी प्रतिज्ञा करके जो उनके प्रदर्शनमें छ प्रकारके निकायी यहां प्रकट किये हैं सो समुदाय समुदायीमें अभेदका आश्रय करके उन्हें किया है, क्योंकि समुदायसे समुदायी भिन्न नहीं होता है ॥६॥
कालगत हुए जीवही तारकाग्रह आदिकोमें उत्पन्न होते हैं। अब सूत्रकार उनकी षट् विधताका कथन करते हैंભેદનું કથન કરવામાં આવે છે,
टी-" छज्जीवनिकाया पण्णत्ता " त्याह
જવનિકાય ૬ પ્રકરના કહો છે પૃથ્વીકાયથી લઈને ત્રસકાવિક પર્યન્તના ૬ પ્રકારે અહીં ગ્રહણ કરવા જોઈએ. આ સૂત્રને અર્થ સરળ છે.
સૂત્રકારે નિકામાં છ પ્રકારના હેવાનું કથન કરીને, તેમના છ પ્રકાર પ્રકટ કરવાને બદલે નિકાના છ પ્રકારનું જે પ્રદર્શન કર્યું છે તે નિકાય (સમુદાય) અને નિકાયી (સમુદાયી) માં અભેદને આશ્રય લઈને કરવામાં આવ્યું છે, કારણ કે સમુદાયથી સમુદાયી ભિન્ન હેતું નથી. સૂ. ૬ - કાળધર્મ પામેલા છ જ તારા રૂપ રહે આદિકમાં ઉત્પન્ન થાય છે, તેથી હવે સૂત્રકાર તેમના છ પ્રકારનું કથન કરે છે. 'स्था०-३९
___
