Page Text
________________
सुधांटीका स्था०५ उ०३ सू०१९ वनस्पतिजीवानां योनिष्युच्छेद २४५ टीका - ' अह भंते ' इत्यादि
6
-
6
अथ ' इति प्रश्ने ' भदन्त ' इत्यामन्त्रणे । हे भदन्त । कलमरतिलमुद्रमापनिप्पावकुलत्था लिसन्द कतुनरी पलिम थकानां तत्र कल' मटर' इनि भाषाप्रसिद्धो धान्यविशेषः, मसूर तिलमुद्गमापाः प्रसिद्धाः, निष्पावो वल्लःare ' इति प्रसिद्ध, कुलत्थः = 'कुळधी' इति ख्यातो धान्यविशेषः, आलिसन्दको राजमाप:-' चौला बोरा ' इत्यादिनाम्ना लोके प्रसिद्धाः, 'सईणा ' -तुबेरी - अरडर' इति भाषा प्रसिद्रा, पल्गिन्यकः - कृष्णनणक इति । फलममुरादीनाम् एतेषां धान्यानां शालीनां यथा-सालीनामित्र कोठागुप्तानां कोष्ठागारे रक्षितानां यावत् - यावत् शब्दात् पल्या गुप्तानाम् - पल्यम् - वंशकटकादिकुतो धान्याधारपात्रविशेषः, तत्र आगुप्तानाम्, म गुप्तान म् - मञ्च:- ' मंचान ' इति भाषामद्धिः, तत्र आगुमानाम्, मालागुमानां गृहोपरित भागे संरक्षितानाम्, अवलिप्तानाम्परदेश वायगोनयादिना उरलिप्य रक्षिताना, लितानाम् सर्वतः कृत
"
जीवके प्रस्ताव से अब सूत्रकार वनस्पति जीवों की योनिको आश्रित करके पांच स्थानोंका कथन करते हैं
'अह भंते! कलमतूर तिलमुग्ग' इत्यादि सूत्र १९ ॥
टीकार्थ- हे भदन्त ! कल, मटर, मसूर, तिल, मुग, मुंग, माष, उडद, नि. पाव वाल, कुलत्य-कुलधी, आलिसन्दक-राजमाष रौशा-चौला, सईणाअरहर और पलिमन्धक - काला चना- इन सब धान्यकी चाहे ये कोष्ठाप्त हों - कोष्ठागार में भरकर रखे हुए हों यावत् चाहे बांस के बने हुए पिटारे में भरकर रखे हुए हों चाहे - आगुप्त हो-मन्नान के ऊपर भरकर रखे गये हों चाहें मालागुप्त हों-घर के ऊपर के भाग में संरक्षित हों चाहे लिप्त हों- - सब तरफ से वर्तनमें भरकर जिसमें लेप कर दिया જીવના અધિકાર ચાલી રહ્યો છે, તેથી હવે સૂત્રકાર વનસ્પતિ જીવેાની ચેનિને આશ્રિત કરીને પાચ સ્થાનાનું કથન કરે છે.
66
अह भंते ! कलमसूर विलमुग " इत्यादि
अर्थ- गीतमस्वाभीना अश्न - लगवन् ! वटा, भसूर, तब, भग, मह, પાલ, કળથી, ચેાળા, તુવેર, ચણા વગેરે ધાન્યાની અંકુરોત્પાદન શક્તિ કેટલા સમયની કડી છે? અહીં તે ધાન્યના સંગ્રહ કરવાની જુદી જુદી રીતેા પ્રકટ કરવામાં આવી છે. આ રીતેાને આવરી લઇને આ પ્રમાણે પ્રશ્ન પૂછવામાં આન્યા છે ૪ ભગવન્ ! કોઠારમાં ભરીને સઘરી રાખેલા, વાંસની ખતાવેલી પેટીમાં રાખેલા, કાઇ ઊ ચા માંચડા ઉપર સ’ઘરેલા, ઘરના ઉપરના ભાગમાં સંઘરેલા (માલાસ ), માટીથી લિપ્ત પાત્રમાં ભરી રાખેલા, માટીથી અલિસ પાત્રમાં ભરી રાખેલા, માટીથી લેપ કરેલા ઢાંકણાવાળા પાત્રની અંદર રાખેલા
| SR No. | 009310 |
| Book Title | Sthanang Sutram Part 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1965 |
| Total Pages | 773 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_sthanang |
| File Size | 43 MB |