Page Text
________________
४
स्थानानसूत्रे
वतरणम् । ता एव महानदी : मोह - तद्यथा - गङ्गा, यमुना इत्यादि । पञ्चस्थानकानुरोधादत्र प्रसिद्धा गङ्गादयो महानयः प्रोक्ताः तेन इवोsतिरिक्ता अपि बदका महानद्यो न कल्पन्ते उत्तरीतुं सन्तरीतुं वेति बोध्यम् । इत्वं निषेधमुक्त्वा सम्प्रति तदपवादमाह - पंचहि ठाणेहिं ' इत्यादि । पञ्चभिः स्थानः साधूनां साध्धीनां वा इमा यहूदका महानदीः उत्तरीतुं संतरीतुं वा कल्पते । यैः स्थानः कल्पते तानि स्थानानि माह तद्यथा-मये शत्रुभूतराजादिजनिते धर्मोपकरणहरणविषय के कहा गया है, कि ऐसे कार्थसे आत्मा और संयमका विराधना होता है, और चारित्रमें शबलता आनी है। कहा भी है- "अंतो मासस्स तओ" इत्यादि
दकले शब्दका अर्थ जलमें उतरना जलको नाव आदिके द्वारा पार करना ऐसा है, यहां पञ्चस्थानक के अनुरोधसे प्रसिद्ध गंगा आदि महानदियांही प्रकटकी गई हैं, अतः इनसे भी अतिरिक्त जो बहुकवाली महानदियां हैं, उनमें भी उतरना और उन्हें पार करना भी साधु सीके लिये कल्प नहीं है ।
इस प्रकार से यह कथन निषेधमुखसे किया है, अब इस विषय में जोअपवाद है, उसे प्रकट करनेके निमित्त सूत्रकार कहते हैं- " पंचहि ठाणेहिं" इत्यादि हां इन पांच कारणोंके उपस्थित होने पर साधु और साध्वियों को ये बकवाली महानदियों में उत्तरना और उन्हें नाव आदि द्वारा पार करना पडे तो वे कर सकते हैं वे पांच कारण इस प्रकार से हैं- शत्रु भूत किसी राजा आदि द्वारा यदि ऐसा भय આત્મા અને સંયમના ત્રિધાત થાય છે, અને ચારિત્રમા શબલતા (કમજોરી ) आवे छे. - पाछे - " अतो मासस्स तओ " इत्यादि.
,
“४४झेय" या शब्दना अर्थ "मां उतरवु' अथवा भसने नाव आदि દ્વારા પાર કરવું થાય છે. અહી પાંચ સ્થાનનું પ્રકરણ હોવાથી ગ’ગાદિ પાંચ પ્રખ્યાત મહાનદીએ જ પ્રકટ કરવામાં આવી છે. પણ તે સિવાયની જે ઘણા પાણીવાળી મહાનદીએ છે, તેમાં ઉતરવાનું અને તેમને પાર કરવાનું પણ સાધુ સાધ્વીઓને કલ્પતું નથી, એમ સમજવું. આ પ્રકારે તે પાંચ નદીઓને પાર કકવાને નિષેધ કરવામાં આવ્યો છે. છતાં પશુ તેના જે અપવાદ છે, તે હવે પ્રકટ કરવામાં આવે છે
"पंचहि ठाणेहि ” इत्यादि-नीयेना यांग अरथे। छलवे तो तेथेो અગાધ જળવાળી અને ઉપર્યુંક્ત વિશેષશેવાળી તે મહાનદીએમાં ઉતરી શકે છે, અથવા તેમને નાવ આદિ વડે પાર કરી શકે છે(૧) કૈાઇ શત્રુ રાજને
| SR No. | 009310 |
| Book Title | Sthanang Sutram Part 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1965 |
| Total Pages | 773 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_sthanang |
| File Size | 43 MB |