Page Text
________________
सुधाका स्था०५ उ०३ सू०१ अस्तिकाय स्वरूपनिरूपणम
१६५
भविष्यत्कालिकी सत्तापि सर्वदा स्थास्यत्येव । इति हेतोरयम् अभूत् भवति भविष्यति । इत्थं चायं धर्मास्तिकाय त्रैकालिको बोध्यः । त्रैकालिकत्वादेव अयं धर्मास्तिकाय ध्रुवः | धौव्यं च एकसृष्टचापेक्षयाऽपि संभाव्यतेऽत आह-नियतः = सर्वदा एकरूपेण स्थित इति । नियतत्वमने सृष्टयपेक्षयाऽपि संभाव्यमत आहशाश्वत इति, शाश्वतत्वं तु मलयाभावात् । एवम् अक्षयः सर्वदा सद्भावित्वात् । तथा - अनपयः = अविनाशी - केपांचित् पर्यायाणामपागमेऽप्यनन्तपर्यायत्वात् । अवस्थितः - अक्षयत्वेनाव्ययत्वेन च सर्वदा स्थितिशीलः । अनेन प्रकारेणायमोघतो नित्यः ।
अथवा
यतोऽयं
।
धर्मारितका यखैकालिका, अतएवासी ध्रुव नियतः = एकरूप | शाश्वतः = प्रतिक्षणं विद्यमानः । अतएव - अक्षयः क्षयवर्जितःजिसमें यह नहीं रहा है, और भविष्यत् काल भी ऐसा नहीं होगा। कि जिसमें इसका सद्भाव नहीं रहेगा अर्थात् भूतकाल में वर्तमानकाल में और भविष्यत् कालमें सर्वदा यह रहा है। रहता है और रहेगा का लिक होने से यह धर्मास्तिकाय ध्रुव है, ध्रुवना एक सृष्टिकी अपेक्षासे भी संभवित होती है, अतः इसके लिये कहा गया है, "नियतः " यह धर्मास्तिकाय सर्वदा एकरूपसे स्थित रहता है, नियतता अनेक सृष्टिकी अपेक्षा से भी संभवित हो सकती है, अतः इसके लिये कहा गया हैशाश्वत " यह शाश्वत है, क्योंकि इसमें क्षयका अभाव है, इसी तरहसे यह अक्षय है, क्योकि इसका सर्वदा सद्भाव रहता है, तथा यह धर्मास्तिकाय अव्यय है, अविनाशी है, क्योंकि कितनेक पर्यायोंके अपगम हो जाने पर भी यह अनन्तपर्यायवाला होने से कभी भी विनष्ट
16
એવુ' નથી અને ભવિષ્યકાળમાં પણ કાઈ સમય એવા નહી હાય કે જ્યારે તેનુ' અસ્તિત્વ નહીં હાય. એટલે કે ભૂત, વર્તમાન અને ભવિષ્યકાળમાં તે અનુક્રમે હતું, છે અને રહેવાનુ જ છે.
આ રીતે ત્રણે કાળમા તેનુ અસ્તિત્વ હોય છે, તે કારણે તેને કુત્ર કહ્યુ છે. ધ્રુવતા એક સૃષ્ટિની અપેક્ષાએ પણ સભવિત હોય છે, તેથી તેને નિયત । વિશેષણ લગાડયુ છે આ ધર્માસ્તિકાય સદા એક જ રૂપે સ્થિત છે. નિયતતા અનેક સૃષ્ટિની અપેક્ષાએ પશુ સ ભવી શકે છે, તેથી તેને શાશ્વત વિશેષણ લગાડયુ છે તેના ક્ષય થતા નથી તેથી તેને માય કહ્યુ છે. અધવા તેને કાળ સભાવ રહે છે તેથી તેને અક્ષય કહ્યુ છે આ ધર્માસ્તિકાય અવ્યય ( અવિનાશી ) હૈં, કારણ કે કેટલાક પર્યાયે તુ ગમન ધઇ જવા છતા પશુ તે અનન્ત પર્યાયેવાળુ હાવાથી કદી પણ વિન” થતું નથી. તથા
| SR No. | 009310 |
| Book Title | Sthanang Sutram Part 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1965 |
| Total Pages | 773 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_sthanang |
| File Size | 43 MB |