Page Text
________________
सुधा टीका स्था०५ ७०२१०२९ माचार्योपाध्याययोर्गणनिष्क्रमणनिरूपणम् १५३ धारणां= नेदं विधेयम् । इत्येवंरूयां वा नों सम्यग्र यौचित्येन प्रयोक्ता-अबतको भवति । अयं भावः-गगस्य दुविनीतत्वात् आज्ञा धारणां वा गणे प्रवर्त यितुमशक्नुवन् आचार्य उपाध्यायो वा गणादपक्रामति कालकाचार्यबदिति । आज्ञाधारणयोविशिष्टव्याख्याऽस्यैव स्थानकस्य प्रथमोद्देशे त्रयोदशसूत्रे द्रष्टव्या । इति प्रथम स्थानम् । तथा-आचार्योपाध्यायो गणे-गणधिपये यथारानिक तया पर्यायज्येष्ठानुसारेण कृतिकर्मचन्दनकं वैनयिक-विनयं च नो सम्यक प्रयोक्ता भवति । अयं भावः-आचार्येगापि प्रतिक्रमणक्षामणादिषु पर्यायज्येष्ठानामुचितो आचार्य या उपाध्याय गच्छमें आज्ञाका-" हे मुने ! आपको यह करना चाहिये " इस प्रकार का निषेध का औचित्यरूपसे यदि प्रवर्तक नहीं होता है, तथा आज्ञा और धारणा नहीं करा सकता है, तो उसे गणसे पृथक् हो जाना चाहिये ऐसा यह प्रथम कारण है। तात्पर्य इसका ऐसा है, कि अपना गण यदि दुविनीत हो गया है, और वह गणमें अपनी आज्ञा एवं धारणाको प्रवृत्त कराने में अशक्य है, तो ऐसी स्थितिमें उसका कालकाचार्यकी तरह गणसे बाहर होना श्रेयस्कर है १ आज्ञा
और धारणाकी विशिष्ट व्याख्या इसी स्थानके प्रथम उद्देशकमें १३ वें सूत्र में देख लेनी चाहिये । द्वितीय स्थान ऐसा है-आचार्य एवं उपाध्याय यदि अपने गणमें पर्याय ज्येष्ठके अनुसार कृतिकर्म वन्दनक एवं वैन'यिक विनय इनके प्रयोक्ता नहीं होते हैं, तो उन्हें गणसे पृथक् हो जोना चाहिये, इसका भाव ऐसा है. आचार्य को भी प्रतिक्रमण क्षामणा आઅથવા ઉપાધ્યાય પિતાના ગણમાં આજ્ઞા અને ધારણાનું ઉચિત રીતે પાલન કરાવવાને સમર્થ ન હોય તો તેમણે ગણમાંથી નીકળી જવું જોઈએ. “હે મુનિ ! તમારે આ પ્રમાણે કરવું જોઈએ ” આ પ્રકારના આદેશને माज्ञा ४ छे. “ मुनि ! तमारे मा प्रमाणे न ४२वु नये" मा પ્રકારના નિધનું નામ ધ રણા છે. આ કથનનું તત્પર્ય એવું છે કે પિતાને "શિષ્યસમુદાય દુર્વિનીત થઈ ગયેલ હોય અને તે કારણે પિતાની આજ્ઞા અને ધારણાનું તેમની પાસે પાલન કરાવવાનું અશક્ય બની ગયું હોય, તો એવી પરિસ્થિતિમાં કાલકાચાર્યની જેમ તેમણે ગણમાંથી નીકળી જવું જોઈએ. આજ્ઞા અને ધારણાની વિસ્તૃત વ્યાખ્યા આજ સ્થાનના પહેલા ઉદ્દેશાના ૧૩ માં સૂત્રમાં આપવામાં આવી છે, તે ત્યાંથી વાંચી લેવી જોઈએ. ;
मा २६ २मा प्रमाणे -- मायाय भने- 6५.ध्याय १.ताना ગણમાં દીક્ષાપર્યાયની અપેક્ષાએ કૃતિકર્મ, વદણ અને વૈનાયિકના પ્રત્યક્તા ન હોય, તે તેમણે ગણમાંથી અલગ થઈ જવું જોઈએ. આ કથનને ભાવાર્થ स्था०-२०
| SR No. | 009310 |
| Book Title | Sthanang Sutram Part 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1965 |
| Total Pages | 773 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_sthanang |
| File Size | 43 MB |