Sthanang Sutram Part 02

SR No.: 009308
Original Sutra Author: N/A
Author: Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year: 1964
Total Pages: 822
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & agam_sthanang
File Size: 47 MB

Page 692

सुधा का स्था० ४ ० २ सू० ५३ नमस्कायनामनिरूपणम ६७१
छाया-तमस्कायस्य खलु चत्वारि नामधेयानि प्रज्ञप्तानि, तद्यथा-तम इति षा तमस्काय इति वा अन्धकार इति वा महान्धकार इति वा।
समस्कायस्य खल चत्वारि नामधेयानि प्रज्ञप्तानि, तद्यथा-लोकान्धकार इति या लोकतम इति वा देवान्धकार इति वा देवतम इति वा।।
तमस्कायस्य खलु चत्वारि नामधेयानि प्रज्ञप्तानि, तद्यथा वातपरिघ इति वा ___ वातपरिघ क्षोम इति वा देवारण्यम् इति वा देवव्यूह इति वा । ।
तमस्कायः चतुरः कल्पान् आत्य तिष्ठति, तद्यथा-सौधर्मेशानं सनत्कुमारमाहेन्द्रम् ॥ सू० ५३ । ।
टीका-" तमुक्कायस्स" इत्यादि
तमा-अकायपरिणामलक्षणोऽन्धकारः, तस्य कायः-समूहः, तमस्कायः। सोऽस्माद् मध्यजम्बूद्वीपाद वहिस्तिर्यग् असंख्येयान् द्वीपसमुद्रान व्यतिव्रज्य ____ अब सूत्रकार यह प्राट करते हैं कि -निग्रन्थ साधु तमस्काय को "तम" ऐसा यदि कह देता है तो वह भाषासमिति का उल्लंघन नहीं करता है । " तमुक्कायस्सणं चत्तारि नामधेजा" इत्यादि ५३
सूत्रार्थ-"तमस्कायके चार नाम कहे गयेहैं, जैसे-तम १ तमस्काय २ अन्धकार ३ और महान्धकार ४ । पुनश्च तमस्काय के चार नाम कहे गये हैं, लोकान्धकार १ लोकतम २ देवान्धकार ३ और देवतम । पुनश्च तमस्काय के चार नाम कहे गये हैं, वातपरिघ १ वातपरिघक्षोम २ देवारण्य ३ और देवव्यूह ४ । तमस्काय चार कल्पों को आवृत कर के ठहरता है, जैसे -सौधर्म १ ईशान २ सनत्कुमार ३ माहेन्द्र ४ भावार्थ-इस सबका खुलासाअर्थ इस प्रकारसे है। अप्कायका परिणामरूप - હવે સૂત્રકાર-એ વાત પ્રકટ કરે છે કે કોઈ નિર્ગથ સાધુ જે તમને સકાયને “તમ” કહે છે, તે તેના દ્વારા ભાષા સમિતિનું ઉલ્લંઘન થયું गया नथी. “ तमुकायस्स णं चत्तारि नामधेज्जा" त्याहि
तभायना मा प्रमाणे या२ नाम छ-(१) तम, (२) तभ२४ाय, (3) અંધકાર અને (૪) મહાન્ધકાર. તમસ્કાયના આ પ્રમાણે ચાર નામ પણ કહ્યાં छ-(१) all-41२, (२) सतम, (3) हवा-४।२ मन (४) देवतम. तभायना मा प्रमाणे या२ नाम ५५Y Hai छ--(१), पातपरिघ, (२) पात પરિઘ ક્ષોભ, (૩) દેવારણ્ય અને (૪) દેવભૂંડ. તમસ્કાય ચાર કલાને આવૃત
शन (धेरीन) २४ो छ-(१) सौधमान, (२) शानने, (3) सनाभारने मन (४) भान्द्रने. - આ સૂત્રને ભાવાર્થ હવે સ્પષ્ટ કરવામાં આવે છે–અપકાયના પરિણામ રૂપ જે અધિકાર છે તેનું નામ “તમ” છે, તે તમને સમૂહને તમસ્કાય