________________
स्थानात्रे
चतस्रः सुगतयः प्रज्ञप्ताः, तचथा - सिद्ध सुगतिः १, देवसुगतिः २, मनुष्यसुगतिः ३, सुकुलप्रत्यायातिः ४, २
५५२
चत्वारो दुर्गताः प्रज्ञताः, तद्यथा - नैरयिकदुर्गताः १, तिर्यग्योनिकदुर्गताः २, मनुष्य दुर्गताः २, देवदुर्गताः ४ श
चत्वारः सुगताः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा - सिद्धसुगताः १ यावत् सुकुल प्रत्यायाताः ४, ४ । सु० २९ ।
टीका - - " चत्तारि दुग्गगईओ " इत्यादि, सुगमं, नवरं दुष्टाः - निन्दिता गतयो दुर्गतयः, ताश्चतस्रः प्रतप्ताः, तद्यथा - नैरयिकदुर्गतिः = निरये - नरके भवा नैरयिका जीवाः तत्सम्बन्धिनी दुर्गतिः । १, “ तिर्यग्योनिकदुर्गतिः " - सुकरा दियोनिजन्मापेक्षया विज्ञेया २| " मनुष्य दुर्गतिः- कुमनुष्यापेक्षया घोध्या ३, " देवदुर्गतिः " - किल्विषिकादिदेवापेक्षया वोध्या ४, १
सुगतियाँ चार कही गई हैं, जैसे- सिद्ध सुगति ९, देव सुगति २, मनुष्य सुगति ३, और सुकुल प्रत्यायानि ४-२
चार दुर्गत कहे गये हैं, जैसे- नैरयिक दुर्गत १, तिर्यग्योनिक दुर्गत २, मनुष्य दुर्गत ३, और देव दुर्गत ४ ।
चार सुगत कहे गये हैं, जैसे- सिद्ध सुगत १, यावत् सुकुल प्रत्या
यात ४-४ ।
विशेषार्थ निन्दित जो गतियां है वे दुर्गतियां है, इनमें नैरयिक सम्बन्धिनी जो गति है यह नैरयिक दुर्गति है। सूकर आदि योनिमें जन्म धारण करनेकी अपेक्षा तिर्यग्योनिक दुर्गति है । मनुष्यकी अपे क्षासे मनुष्य दुर्गति है, तथा किल्थिषिकादि देवोंकी अपेक्षासे देव
यार सुगति उही छे – (१) सिद्ध सुगति, (२) देव सुगति, (3) मनुष्य सुगति भने (४) सुटुन प्रत्यायाति.
यार दुर्गत उद्या छे – (१) नैरथिङ दुर्गत, (२) तिर्यग्योनिङ दुर्गत, (3) मनुष्य हुर्गत अने (४) देव दुर्गत
थार सुगत उह्या छे (१) सिद्ध सुगत, (२) देव सुगत, (3) मनुष्य સુગત અને (૪) સુકુલ પ્રત્યાયાત સુગત
વિશેષા—જે ગતિયા નિશ્વિત છે, તેમને દુ॰તિ કહે છે. નૈરિયક સંખ"ધી જે ગતિ છે તેને નૈયિક દુતિ કહે છે. સૂકર ( સૂવર ) આદિ ચેનિમાં જન્મ ધારણ કરવાની અપેક્ષાએ તિય ચૈાનિને દ્રુતિરૂપ કહી છે.
અક ભૂમિ આદિમાં જન્મની અપેક્ષાએ મનુષ્યમતિને પણ દુગ'તિરૂપ કહી છે. કિવિષિકાઢિ દેવામાં જન્મની અપેક્ષાએ દેવગતિને પણુ ક્રુતિરૂપ કહી છે.
