________________
५४०
स्थाना
पुनस्तत्सेवने दशाहोरात्रान् पुनः पञ्चदशाहोरात्रानेवं पण्मासीं यावत् प्रायवित्तं दातव्य भवति, ततोऽधिकं तपोदेयं न भवति, महावीरशासने तपसः पण्मासान्तत्वादिति उक्तं च
66
पंचाय रोवण, नेयव्वा जाव हौति छम्मासा ।
66
तेण परमासियाणं छण्हुवरिं झोसणं कुज्जा | १| " इति, पञ्चादिकारोपणा ज्ञातव्या यावद् भवन्ति पण्मांसाः । ततः परं मासानां पण्णामुपरि झोपणां कुर्यात् | १ | " इति, तया प्रायश्चित्तमारोपणाप्रायश्चित्तमिति ॥३॥
तथा - " परिकुञ्चनाप्रायश्चित्तम् " परिकुञ्चनं परिकुञ्चना- माया, अपराधानां द्रव्य-क्षेत्र - काल - भावसम्बन्धिनां गोपनम् - अन्यथा विद्यमानानामन्यथा कथनम्, उक्तंच
छाया
नाम आरोपणा है । जैसे कोई साधु पंच- अहोरात्र का प्रायश्चित्त लेता है अब वह पुनः वह उसी दोषका आसेवन करने लगता है, तब वह उसका दश अहोरात्र प्रायश्चित्त ले लेता है । पुनः वह पन्द्रह दिनका प्रायश्चित्त ले लेता है ऐसे वह छह मास तकका प्रायश्चित्त लेना रहता है इसके बाद उसे तप नहीं दिया जाता है। क्योंकि महावीर के शासन में तपकी अन्तिमा सीमा छह मास तकही है। कहा भी है कि - " पंचाईयारोवण" इत्यादि । इस तरह की अंरोपणासे जो प्रायश्चित्त दिया जाय वह-आरोपणा प्रायश्चिन्त है । तथा-" परिकञ्चना प्रायश्चित्त " - परिकुञ्चन नाम मायाका है । अर्थात् द्रव्य, क्षेत्र, काल और भाव सम्बन्धी अपराधों का गोपन करना, किये गये अपराधोंको अन्यरूपसे कहना इसका नाम
1
આપવામાં આવે, તે તેનુ નામ આરેપણા પ્રાયશ્ચિત્ત સમજવું. જેમકે કાઇ સાધુને અમુક દોષને માટે પાંચ દિનરાતનુ પ્રાયશ્ચિત્ત આપવામાં આવે છે. એ જ સાધુ બીજીવાર તે દોષનુ આસેવન કરે તેા તેને દસ દિનરાતનુ' પ્રાય શ્ચિત્ત આપવામાં આવે છે. ત્રીજી વખત એ દોષનું આસેવન કરવા માટે ૧૫ નિરાતનું પ્રાયશ્ચિત્ત અપાય છે. આ પ્રમાણે છ માસ સુધીનુ પ્રાયશ્ચિત્ત તે લઈ શકે છે, ત્યારમાદ વધુ સમયનું પ્રાયશ્ચિત્ત ( પ્રાયશ્ચિત્ત નિમિત્તક તપ ) તેને અપાતું નથી. કારણ કે મહાવીર પ્રભુતા શાસનમાં તપની અન્તીમ સીમા छ भास सुधीनी ४ डडी छे, उछु याद छे है-" पंचाईयाविण " हत्याहि આ પ્રકારની મારાપણાથી જે પ્રાયશ્ચિત્ત દેવામાં આવે તેનુ નામ મારાપણા પ્રાયશ્ચિત્ત છે,