Sthanang Sutram Part 02

SR No.: 009308
Original Sutra Author: N/A
Author: Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year: 1964
Total Pages: 822
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & agam_sthanang
File Size: 47 MB

Page 390

स्थानामसूत्र र्गुणैरुत्तमः प्रव्रज्यापर्याये भरतचक्रिवत् , यद्वा-उन्नतः-उत्तमभवत्वेन पुनरप्युन्नतः शुभगतिप्राप्त्या, आनन्द-कामदेवादिवदित्येका-प्रथमो भङ्गः ॥ १ ॥
तथैव-वृक्षसुत्रवदिदं पुरुषजातसूत्रम् , यावत' प्रणतो नामैकः प्रणतः" इति पर्यन्तं बोध्यम् । अयं भावः-उन्नतः प्रणतः-यथा-पूर्वसुन्नत ऋद्धयादिना, पश्चात् प्रणतः-दुर्गतिगमनादिना सुश्रूमचक्रिवदिति द्वितीयो भङ्गः । २ ।
प्रणत उन्नत:-यथा-पूर्व जात्या ऋद्वयादिना वा प्रणतः हीन', पश्चाद् उन्नतः-शुभगतिगमनादिना हरिकेशि-मेतार्यवदिति तृतीयो भङ्गः ॥ ३ ॥ वही यदि प्रव्रज्या पर्याय में भरत चक्रवर्ती की तरह लोकोत्तर ज्ञान क्रिया आदि गुणों से उन्नत रहता है, तो वह उन्नत उन्नत पुरुष प्रकार है। अथवा-उत्तम भववाला होने से जो उन्नत हो वही आगे शुभगति की प्राप्ति से आनन्द कामदेव की तरह उन्नत रहता है तो ऐसा वह जीव उन्नत उन्नत प्रथम भगवाला कहा गया है १ उन्नत प्रणत, इस द्वितीय भगवाला वह पुरुष कहा गया है, जो पहिले ऋद्धि आदि से उन्नत रहा हो, पश्चात-दुर्गतिगमनादि से सुभूम चक्रवर्ती की तरह प्रणत हो गया हो-२ प्रणत उन्नत, इस तृतीय अंगवाला वह पुरुष कहा गया है, जो पूर्व में जाति से अथवा-ऋद्धि आदि से प्रणत-हीन रहा हो, पश्चात्-शुभगति में गलनादि में जो हरिकेशी मेतार्य की तरह उन्नत हो गया हो-३ प्रणत प्रणत इस चतुर्थ भाग में वह पुरुष कहा गया है જે ગ્રામ્ય પર્યાયમાં ભરત ચક્રવતિની જેમ લેકેત્તર જ્ઞાન, ક્રિયા આદિ ગુણોની અપેક્ષાએ પણ ઉન્નત રહે તે તેને “ઉન્નત–ઉન્નત” રૂપ પહેલા પ્રકારમાં મૂકી શકાય છે અથવા-ઉન્નત ભવવાળો હોવાથી જે ઉન્નત હાય, અને ત્યાર બાદ શુભગતિની પ્રાપ્તિથી આનંદ-કામદેવની જેમ ઉન્નત રહ્યો હોય એવા જીવને પણ “ઉન્નત-ઉન્નત” રૂપ પ્રથમ વિકલ્પમાં મૂકી શકાય છે.
| (૨) “ઉન્નત-પ્રણત” જે પુરુષ પહેલાં ઋદ્ધિ આદિની અપેક્ષાએ ઉન્નત રો હોય, પણ જે પાછળથી દુર્ગતિગમન આદિની અપેક્ષાએ પ્રણત થઈ ગયે હેય એ સુભૂમચક્રવતી જેવો જીવ આ બીજા ભાંગામાં ગણાવી શકાય છે.
(3) " प्रशुत-उन्नत" रे पुरुष पडता तिनी अपेक्षा था અદ્ધિ આદિની અપેક્ષાએ પ્રણત રહ્યો હોય પણ એ છળથી શુભગતિમાં ગમન થવાને કારણે જે હરિકેશી મેતાની જેમ ઉન્નત થઈ ગયો હોય. આ પ્રકારના પુરુષને આ ત્રીજા ભાંગામાં સમાવેશ થાય છે.