Sthanang Sutram Part 02

SR No.: 009308
Original Sutra Author: N/A
Author: Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year: 1964
Total Pages: 822
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & agam_sthanang
File Size: 47 MB

Page 385

सुधा डीका स्था० ४ उ०१ सू० १ अन्तक्रियाया निरूपणम्
यकर्म तयाऽल्पकर्मा निस्तपोवेदना च सिद्धिं गता, तस्या गजवराऽऽरूढाया rass: समाप्तौ सिद्धत्वात् ॥ ४ ॥
३६९
,
एतेषां दृष्टान्तदन्तिकानामर्थानां सर्वथा साधर्म्य नान्वेषणीयम् दृष्टा न्तानामेकदेशवर्तित्वात् यतो मरुदेव्या' कतिपयानि ' मुंडे भविता ' इत्यादि विशेषणानि न घटते ॥ ४ ॥
इति चतुर्थ्यन्तक्रिया ॥ ४ ॥ म्रु० १ ॥
इतः पूर्वं पुरुषविशेषाणामन्तक्रिया प्रतिपादिता, सम्पति तेषामेव स्वरूपदर्शनार्थ पविशति दृष्टान्तदाष्टन्तिकमूत्राण्याह
क्रिया प्रथम जिनकी माता मरुदेवी को प्राप्त हुई है, ये स्थविराऽवस्था में भी क्षीणप्राय कर्मवाली होने के कारण अल्प कर्मवाली थी एवं - तप और वेदना से रहित थी फिर भी सिद्धिगति में गई । जब ये श्रेष्ठ हाथी पर चढी जा रही थीं तभी इनकी आयु समाप्त हो गई और ये सिद्ध हो गई- ४
इन दृष्टान्त और दान्तिकों के अर्थों का सर्वथा साधर्म्य नहीं खोजना चाहिये, क्यों कि दृष्टान्त एकदेशवर्ती होते हैं । इसीलिये मरुदेवी में 'मुंडे भवित्ता-" इत्यादि कई विशेषण घटित नहीं होते हैं इस प्रकार से यह चतुर्थ अन्तक्रिया है ॥ १ ॥
इस प्रकार से पुरुष विशेषों की अन्तक्रिया का प्रतिपादन करके अब सूत्रकार उन्हीं का स्वरूप दिखलाने के लिये २६ दृष्टान्त दृष्टन्तिक सूत्रों से कहते हैं- " चत्तारि रुक्खा पण्णत्ता-" इत्यादि - २ सूत्र
મરુદેવીને પ્રાપ્ત થયેલી છે. તે સ્થવિરાવસ્થામાં પણ સામાન્યતઃ ક્ષીણું કર્યુંવાળા હોવાને લીધે અલ્પ ક્રમવાળા હતાં તપ અને વેદનાથી રહિત હૈાવા છતાં તેએ સિદ્ધગતિમાં ગયા છે. જપારે તે શ્રેષ્ઠ હાથીપર આરહણ કરી રહ્યાં હતા, ત્યારે તેમનું આયુષ્ય પૂરૂ થઈ ગયું' અને તે સિદ્ધ થઈ ગયાં. ૫૪૫
સાધસ્ય શોધવું જોઇએ તેથી મરુદેવીમાં મુરૈ
"L
આ દૃષ્ટાન્તા અને દાષ્ત્રન્તિકાના અર્થોમાં સર્વથા નહીં, કારણ કે દૃષ્ટાન્ત એકદેશવતીડાય છે भवित्ता " " भुडित थाने " इत्यादि यूर्वोक्त विशेषण। घटावी शातां नथी. આ પ્રકારની આ ચે થી અન્તક્રિયા છે ! સૂ. ૧ !
-
આ પ્રમાણે પુરુષ વિશેષેાની અન્તક્રિયાનું પ્રતિપાદન કરીને હવે સૂત્રકાર તેમનું સ્વરૂપ પ્રકટ કરવા નિમિત્તે ૨૬ દેષ્ટ ન્ત-દાર્ભ્રાન્તિક સૂત્રનુ નિરૂપણ કરે છે " चारि रुक्खा पण्णत्ता " त्याहि - ( सू. २ )
स ४७