Page Text
________________
सुधा टीका स्था०३ उ०४ सू०९० मरणोत्तरहिताहितस्वरूपनिरूपणम्
३३५
अनगारितां प्रव्रजितः षट्सु जीवनिकायेषु निशङ्कितो यावत् परीषदान् अभियुज्य २ अभिभवति, ( किन्तु ) नो तं परीषदा अभिभवन्ति ३ |२| ० ९० ॥
टीका---' तओ ' इत्यादि । त्रीणि स्थानानि - अनुपदं वक्ष्यमाणानि प्रवचनमहाव्रत - जीवनिकायरूपाणि अव्यवसितस्य-व्यवसितः - निश्चयवान् पराक्रमवान् वा, तनिषेधाद् अव्यवसितः - अनिश्चयवान् अपराक्रमवानित्यर्थः, तस्य अहितायअपथ्याय, असुखाय - दुःखाय, अक्षमाय- असमर्थतत्वाय, अनिःश्रेयसाय - अमोक्षाय है तो ऐसे उस अनगार को परीषद आने पर भी आकुल व्याकुल नहीं करते हैं इसी तरह मुण्डित होकर जो पुरुष अगारावस्था से अनगारावस्था को धारण करता है और-षड्जीवनिकाय के विषय में निरशङ्कित आदि विशेषणों वाला बना होकर उसपर श्रद्धा करता है और यावत् - उसे अपनी रुचि का विषय बनाता है तो ऐसे उस अनगारको परीषह बार- २ आकरके भी आकुल व्याकुल नहीं कर पाते हैं-३
इन तीन सूत्रों का भावार्थ ऐसा है व्यवसित शब्द का अर्थ निश्चयवाला था " पराक्रमवाला " ऐसा है जो ऐसा नहीं है वह मनुष्य अव्यवसित है। अर्थात् जो निश्वयवाला नहीं है, या पराक्रमवाला नहीं है उस के लिये ये प्रवचनरूप महाव्रत और जीवनिकायरूप तीन છે, તે તે અણુગારને પરીષહના સામનેા કરવા પડે છે. તે પરીષહે તેને આકુલ-વ્યાકુલ કરવાની ચેષ્ટા પણુ કરે છે, પરન્તુ તે તેમનાથી આકુલ-વ્યાકુલ યતેા નથી. (૨) કેાઈ મનુષ્ય સુડિત થઇને ગૃહસ્થાવસ્થાના ત્યાગપૂર્વક અણુ ગારાવસ્થા ધારણ કરે છે. ત્યારબાદ તે નિઃશક્તિ નિઃકાંક્ષિત આદિ ભાવાથી પાંચ મહાત્રતેામાં શ્રદ્ધા રાખે છે, તે મહાત્રતાની પ્રતીતિ કરે અને તેમાં પેાતાની રુચિ રાખે છે, તે એવે તે અણુગાર ગમે તેવા પરીષહેા આવી પડે તે પણ આકુલવ્યાકુલ થતા નથી, (૩) કૈાઇ મનુષ્ય મુ`ડિત થઇને ગૃહસ્થાવસ્થાના પરિત્યાગપૂર્વક અણુગારાવસ્થા ધારણ કરે છે ત્યારબાદ તે નિઃશક્તિ આદિ વિશેષણાથી યુક્ત થઈને ષડ્ જીવનિકાય પ્રત્યે શ્રદ્ધાની દૃષ્ટિએ રુખે છે, તેને પેાતાની પ્રતીતિને વિષય મનાવે છે અને તેને પેાતાની રુચિને વિષય મનાવે છે તે એવા તે અણુગાર ગમે તેવા પરીષહા આવી પડવા છતાં પણ કુલવ્યાકુલ થતા નથી
હવે આ ત્રણે સૂત્રને ભાવાથ પ્રકટ કરવામાં આવે છે— વ્યવસિત ’’ એટલે નિશ્ચયવાળે અથવા પરાક્રમવાળા. જે જીવ નિશ્ચયવાળેા હાતા નથી અથવા જે જીવમાં પરાક્રમને અભાવ હોય છે, એવા જીવને અવ્યવસિત ’ કહે છે, એવા અવ્યવસિત મનુષ્યને માટે પ્રવચન, મહાવ્રત અને જીવનિકાય
| SR No. | 009308 |
| Book Title | Sthanang Sutram Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1964 |
| Total Pages | 822 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_sthanang |
| File Size | 47 MB |