________________
२९०
स्थानाङ्गो तिविहे चक्रवू पण्णत्ते तं जहा--एगचक्खू विचक्ख तिचक्खू छउमत्थे णं मणुस्ले एगचक्खू , देवे विचकखू , तहारूवे समणे वा माहणे वा उप्पन्ननाणदंसणधरे से णं तिचक्खूत्ति वत्तवं सिया॥ सू०७९ ॥
तिविहे अभिसमागमे पणत्ते, तं जहा-उर्दू अहं तिरियं । जया णं तहारूवस्स समणस्त वा माणस्स वा आइसेले नाणदंसणे समुप्पज्जह से णं तप्पढमयाए उर्दू अभिसमेइ, तओ तिरियं, तओ पच्छा अहे अहोलोगे णं दुरभिगमे पण्णत्ते समणाउसो । सू० ८०॥
छाया-त्रिविधः पुद्गलप्रतिघातः प्रज्ञप्तः, तद्यथा-परमाणुपुद्गलः, परमाणु पुद्गलं प्राप्य प्रतिहन्यते रूक्षतया वा प्रतिहन्यते, लोकान्ते वा प्रतिहन्यते । ॥ सू० ७८ ॥
त्रिविधश्चक्षुः प्रज्ञप्तः, तद्यथा-एकचक्षुः, द्विचक्षुः, त्रिचक्षुः । छमस्थः खलु मनुष्य एकचक्षुः, देवो विचक्षुः, तथारूपः श्रमणो वा माहनो वा उत्पन्नज्ञानदर्शनधरः, स खल्ल त्रिचक्षुरिति वक्तव्यं स्यात् ।। सू० ७९ ॥
इस प्रकार से कर्मनिर्जरा होने का कथन किया ये कर्म पुट्टालरूप होते हैं इसलिये अब सूत्रकार पुगलों के परिणाम विशेष का कथन करने की इच्छा से कहते हैं-" तिविहे पोग्गलपडिघाए पण्णत्ते-" इत्यादि, पुद्गल प्रतिघात तीन प्रकार का कहा गया है, जैसे-परमाणुपुद्गल, परमाणुपुद्गल को प्राप्त करके प्रतिघातवाला होता है रुक्षता से वह प्रतिघात वाला होता है लोकान्त में वह प्रतिघात वाला होता है ।। ७८॥
આ પ્રમાણે કર્મનિર્જરાનું કથન પૂરૂ થયુ તે કર્મ પુદ્ગલરૂપ હોય છે, તેથી હવે સૂત્રકાર પુલના પરિણામ વિશેષનું કથન કરવા નિમિત્તે નીચેના सूत्रनु ४थन ४रे छ-" तिविहे पोगालपडिधाए पण्णत्ते" त्याह
પુદ્ગલ પ્રતિઘાત ત્રણ પ્રકારને કહ્યો છે-(૧) પરમાણુ પુદ્ગલ, પરમાણુ પુલને પ્રાપ્ત કરીને પ્રતિઘાતવાળું થાય છે (૨) રૂક્ષતાને લીધે તે પ્રતિઘાત. पाणु थाय छे मन (3) Astawi ते प्रतिघातवाणु थाय छे. ॥ सू. ७८ ॥