________________
सुंधा टीका स्था० ३ 30 ४ सू० ७४ नारकादिशरीरनिरूपणम् २७५
छाया-नैरयिकाणां त्रीणि शरीराणि प्रज्ञप्तानि, तद्यथा-वैक्रियं, तेजर्स, कार्मणम् १। असुरकुमाराणां त्रीणि शरीराणि प्रज्ञप्तानि, तद्यथा-एवमेव २। एवं सर्वेषां देवानाम् ३। पृथिवीकायिकानां त्रीणि शरीराणि प्रज्ञप्तानि, तद्यथा-औदारिक, तेजसं, कार्मणम् ४ा एवं वायुकायिकवर्जानां यावच्चतुरिन्द्रियाणाम् ५॥.७४॥ ___टीका-' नेरइयाणं ' इत्यादि सूत्रपञ्चकं सुगम, नवर-नैरयिकाणां वैक्रियतेजसकार्मणरूपाणि त्रीणि शरीराणि भवन्ति ।१। असुरक्छमाराणामपि ' एवं चेवे' ति एवमेव-एतान्येव पूर्वोक्तानि वैक्रियादीनि त्रीणि शरीराणि सन्तीति । एवम्यथा नैरयिकाणाममुरकुमाराणां च वैक्रियादीनि त्रीणि शरीराणि तथा सर्वेषां नाग
टीकार्थ-"तओ सरीरगा पण्णत्ता-" इत्यादि, ये पांच सूत्र हैं-इनका अर्थ सुगम है, फिर भी सूत्रकार ने हनमें यह प्रकट किया है कि नैर. यिकों के तीन शरीर होते हैं वैक्रिय तेजल और कार्मण तैजस कार्मण इन दो शरीरों का सम्बन्ध तो प्रत्येक जीव को होता ही है, उसके साथ नैरयिक जीवों को वैक्रिय शरीर होतो है, असुरकुमारों को भी ये ही ३ शरीर होते हैं। इसी तरह से-नागकुमार आदि भवनपतियों को, व्यन्तर देवों को, ज्योतिष्क देवों को और वैमानिक देवों को, कल्पोपपन्न कल्पातीतों को भी ये ही ३ शरीर होते हैं। पृथिवीकायिक, अपकायिक, तैजलकायिक और वनस्पतिकायिक, इन एकेन्द्रिय स्थविर जीवों को औदारिक तैजस एवं कामण शरीर होते हैं, दोइन्द्रिय तेइन्द्रिय और चौइन्द्रिय जीवों को भी ये ही तीन शरीर होते हैं। वायुकायिक,
ટીકાથ–પાંચ સૂત્રે દ્વારા નારકાદિનાં શરીરનું સૂત્રકારે નિરૂપણ કર્યું છે. આ સૂત્રનો અર્થ સુગમ છે, છતાં અહીં સ ક્ષિપ્તમાં તેમને ભાવાર્થ પ્રકટ ४२वामा मान्य छ-नारीने र शरीर डाय छ-(१) वैठिय, (२) तेरस અને (૩) કામણ તેજસ અને કામણ, આ બે શરીરને સંબંધ તે પ્રત્યેક જીવને હોય છે, અસુરકુમારેમાં પણ એ જ ત્રણ શરીરને સભાવ હોય છે. એ જ પ્રમાણે નાગકુમાર આદિ ભવનપતિ દેવમાં, વ્યન્તર દેવમાં, વૈમાનિ. કેમાં કપિપપન્ન અને કપાતીમાં પણ એ જ ત્રણ શરીરને સદ્ભાવ હોય છે. પૃથ્વીકાયિક, અપૂકાયિક, તેજસકાયિક અને વનસ્પતિકાયિક, આ એકેન્દ્રિય
સ્થવિર માં હારિક, તેજસ અને ફાર્માણ શરીરને સદ્દભાવ હોય છે. દ્વિન્દ્રિય, બ્રોન્દ્રિય અને ચતુરિન્દ્રિય માં પણ એ જ ત્રણ શરીરને સ