________________
३०
स्थानासूत्र नो दर्शनाचारः चारित्राचार:-समितिपश्चकगुप्तित्रयरूपोऽप्टधा, उक्तञ्च" पाणिहाणजोगजुत्तो, पंचहि समिईहिं तीहिं गुत्तीहि । एसचरित्तायारो, अट्ठविहो होइ नायव्यो ॥ १॥" इति । छाया-प्रणिधानयोगयुक्तः (प्रशस्तमनोवाकायसंपन्न:) पञ्चभिः
समितिभिस्तिसृभिगुप्तिभिः । एप चारित्राचारः, ___ अष्टविधो भवति ज्ञातव्यः ॥१॥ इति । नो चारित्राचारः-तप आचारादि ३ । तप आचारो द्वादविधा, आह च-"चारसविहमि वि तके, सम्मंतर वाहिरे कुसलदि।
अगिलाइ अणाजीवी, नायब्धो सो तवायारो ॥” इति । निःशंकित, निः कांक्षित, निर्विचिकित्सा, अमृढदृष्टि, उपहा, स्थिरीकरण, वात्सल्य और प्रभावना
नो दर्शनाचार से चारित्रादि का ग्रहण हुआ है चारित्राचार पांच समिति, तीनगुप्ति, रूप होता है अतः यह आठ प्रकार का है।
कहा सी है-'पणिहाणजोगजुत्तो' इत्यादि।
प्रशस्त मन, वचन और काय से संपन्न रहना इसका नाम चारित्र है इस चारित्र का आचरण पांच समितियों से और तीन गुप्तियों से युक्त हुए संयमी जीव के होता है नो चारित्र से तप आचार आदि गृहीत हुए हैं-यह तप आचार बारह प्रकार को होता है-६ बाह्य तपरूप और ६ आनन्तर तपरूप ।
कहा भी है-'वारसविहंमि वि तवे' इत्यादि । जिनोपदिष्ट बारह प्रकार के तप में वात्य आधार ता में-जो (१) नित, (२) Axiक्षित, (3) वियित्सिा , (४) भूढ दृष्टि, (५) ७५ डा, (6) स्थि:२३, वात्सल्य भने (८) साना
ને દર્શન ચાર દ્વારા ચારિત્રાદિને ગ્રહણ કરાયા છે ચારિત્રાચાર પંચ સમિતિ અને ત્રણ ગુણિરૂપ હોય છે તેથી તેના આઠ પ્રકાર કહા છે. કહ્યું પણ છે કે
"पणिहाण जोगजुत्तो" त्या-प्रशस्त मन, वयन भने यथी सपन्न રહેવું તેનું નામ ચારિત્ર છે પાંચ સમિતિઓ અને ત્રણ ગુપ્તિઓથી યુક્ત સંયમી જીવ ઠારા આ ચારિત્રનું આચરણ ( પાલન) કરાય છે
નેચારિત્ર' પદ દ્વારા તપ આચાર અદિ ગૃહીત થયેલ છે. તે તપ આચાર ૧૨ પ્રકારના છે, તેમાંથી ૬ બાહ્ય તપરૂપ અને ૬ આભ્યન્તર તારૂપ छ. ४धु ५५ छ :
" वारसविहंमि वि तवे" त्याहि. जिनोपहिट मार मारना (मा અને આભ્યતર ) તપમાં આ લેક આદિની આશંસાથી (અભિલાષાથી)