Page Text
________________
-
२७४
स्थानाचे विवक्षितं पर्यायमतीताः पर्यायातीताः, इतरे तद्भिन्नाः ६ । आत्ता गृहीताः जीवेन शरीरादिदया परिग्रहमात्रतया वा स्वीकृताः, तदितरेऽनात्ताः ७ । इप्टा:इष्यन्ते प्रयोजनक्शाद् अर्थक्रियार्थिभिमनोरथपुरकत्वादिति तथोक्ताः, तद्भिन्ना अनिष्टाः ८ । एवं कान्ताः कमनीयाः विशिष्टवर्गादिसम्पन्नाः।९। प्रिया: हो सकती है इसमें जो विवक्षित पर्याय से अतीत-रहित पुद्गल हैं वे पर्यायातीत पुगल है और इनसे भिन्न जो पुद्गल हैं वे " अपर्यायातीत" पुद्गल हैं।६। ___आत्त और अनात्त के भेद से भी पुद्गल दो प्रकार के हैं- इन में जो पुद्गल जीव के द्वारा शरीर आदि रूप से गृहीत किये गये है वे आत्त पुद्गल हैं अथवा जो परिग्रहमात्र रूप से गृहीत किये गये हैं वे आत्त पुद्गल हैं इनसे भिन्न अनात्त पुद्गल हैं इष्ट और अनिष्टरूपसे भी पुद्धल दो प्रकार के हैं, अर्थक्रियार्थियों द्वारा मनोरथपूरक होने से जो प्रयोजनवश अभिलषित होते हैं वे पुद्गल इष्ट पुद्गल हैं और इनसे भिन्न जो पुद्गल हैं वे अनिष्ट पुद्गल हैं। ८। ___ इसी प्रकार कान्त, प्रिय, मनोज्ञ और मन आम पुद्गल भी अपने २ विपक्ष सहित समझना चाहिये अर्थात् कान्त और अकान्त के भेद से भी पुद्गल दो प्रकार के होते हैं इनमें जो पुद्गल विशिष्ट वर्णादिकों विवक्षित पर्यायाथी मतीत (२हित ) डाय छ, तमन ( पर्यायातीत युद्धसो" કહે છે અને તેમનાથી ભિન્ન એવાં જે પુદ્ર હોય છે, તેમને “અપર્યાયાતીત પુ ” કહે છે. જે ૬ છે
આત્ત અને અનાત્તના ભેદથી પણ પુલના બે પ્રકાર પડે છે. જે પુદ્ગલેને જીવ દ્વારા શરીર આદિ રૂપે ગ્રહણ કરવામાં આવેલાં હોય છે, તે પુદ્ગલેને આત્તમુદ્ર કહે છે. અથવા જે પુલને પરિગ્રહમાત્ર રૂપે ગૃહીત કરાયેલ છે, તેમને આપુલે કહે છે, તેમનાથી ભિન્ન પુલેને અનાત્ત પદલો કહે છે કે ૭.
ઈદ અને અનિષ્ટના ભેદથી પણ પદના બે પ્રકાર કહ્યા છે. અર્થ ક્રિયાર્થીઓને માટે જે પુલે મને રથપૂર્ણ કરનાર અને અભિલષિત હોય છે, તે પુદ્ગલેને ઈષ્ટ પુલો કહે છે, તેના કરતાં ભિન્ન પુલને અનિષ્ટ પુદ્ગલે ४. छे. ॥ ८॥
એજ પ્રમાણે કાન્ત, પ્રિય, મન અને મન આમ પુદ્ગલે પણ પિતપિતાના વિપક્ષથી યુક્ત હોય છે. જેમકે કાન્ત અને અકાન્તના ભેદથી પણ પુલના બે પ્રકાર પડે છે. જે પુલે વિશિષ્ટ વર્ણાદિકેથી યુક્ત હોય છે,
| SR No. | 009307 |
| Book Title | Sthanang Sutram Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1964 |
| Total Pages | 706 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_sthanang |
| File Size | 41 MB |