________________
દ્
स्थानrres
शब्दभेदाः प्रोक्ताः, साम्प्रतं शब्दोत्पत्तिमाह - ' दोहिं ठाणेहिं ' इत्यादि- द्वाभ्यां स्थानाभ्यां=कारणाभ्यां शब्दोत्पाद: = शब्दोत्पत्तिः स्यात्, तथाहि - ' साहनंताणं ' इत्यादी पञ्चम्यर्थे पष्ठी, तेन संहन्यमानेभ्यः = संघातं समापद्यमानेभ्यः पुद्गलेभ्यः शब्दोत्पाद' स्यात् । यथा-अभ्रपवनादि संयोगे गर्जनशब्दोत्पत्तिः तथा - भिद्यमानेभ्यः=वियोज्यमानेभ्यः पुद्गलेभ्यथ शब्दोत्पादः स्यात् यथा वृक्ष पत्रादीनामिति ।। ० २५ ।।
पुद्गलानां संघातभेदयोः कारण प्ररूपणामाह
मूलम् - दोहिं ठाणेहिं पोग्गला साहण्णंति तं जहा सई वा पोग्गला साहन्नति, परेण वा पोग्गला साहनंति १ । दोहिं ठाणेहिं पोग्गला भिज्जति तं जहा सई वा पोग्गला भिज्जंति परेण वा पोग्गला भिज्जति २ । दोहिं ठाणेहिं पोग्गला परि सति, तं जहा सई वा पोग्गला परिसडंति परेण वा पोग्गला परिसाडिज्जंति ३ । एवं परिवति ४, विद्धंसंति ५ ।
दुविहा पोरगा पण्णत्ता, तं जहा- भिन्ना चैव अभिन्ना व १ | दुविहा पोग्गला पण्णत्ता तं जहा- भिउरधम्मा चेव नोभिरधम्मा व २ । दुबिहा पोग्गला पण्णत्ता, तं जहाअवस्था को प्राप्त होते हुए पुद्गलों से शब्दोत्पाद होता है जैसे अभ्र ( मेघ का शब्द ) और पवन आदि के शब्द होने पर गर्जन रूप शब्द की उत्पत्ति होती है दूसरे जब पुकूल स्कन्ध वियुक्त होते हैं तब उनसे शब्दोत्पाद होता है जैसे वृक्ष पत्र आदिकों का शब्द होता है अर्थात् जब वस्तु अलग २ हो जाता है तब उनका जो शब्द होता है वह वियुक्त शब्द है || सू० २२॥
પ્રાપ્ત કરતાં પુદ્ગલેા દ્વારા શબ્દત્પાદ થાય છે. એટલે કે પુદ્ગલેાની અરસ-પર સમાં સઘ.ત ( સૉંચેાગ) થવાથી એવું મને છે. જેમકે મેત્રની ગર્જના અને પવન આદિના શબ્દ ( સુસવાટ) થવાથી ગર્જનરૂપ શબ્દની ઉત્પત્તિ થાય છે. (२) न्यारे युगस २४न्ध वियुज ( अलग ) थाय छे, त्यारे तेभना द्वारा શબ્દની ઉત્પત્તિ થાય છે. જેમકે વૃક્ષ, પત્ર આદિકાના શબ્દ સંભળાય છે. કહેવાનું તાત્પ એ છે કે જ્યારે વસ્તુ અલગ થાય છે ત્યારે પણ શબ્દની उत्पत्ति थाय छे, ॥ सू. २५ ॥