Page Text
________________
पारीका स्था० २ ० १ ० ० क्रियादीनां द्विश्वनिरूपणम् २१३ तदेव क्रिया, तस्य जीवव्यापाररूपलात् सम्यक्त्वरूपा क्रिया सम्यक्त्व किया। एवं मिथ्यात्यक्रियाऽपि । एतावान् विशेषः-मिथ्यात्वम्-अतत्त्वश्रद्धानम् तस्यापि जीवव्यापाररूपत्वात् । यद्वा-सम्यक्त्वे सति या क्रिया भाति सा सम्यक्त्यक्रिया, तथा मिथ्यात्वे सति या क्रिया भवति सा मिथ्यात्वक्रिया इति । अजीवक्रिया द्विविधा प्रज्ञप्ता, ऐपिथिकी, सांपरायिकी चेति । ईरणम्-ईर्या-गमनं, तद्विशिष्टस्तत्प्रधानो वा पन्था ईपिथस्तत्र भवा ऐर्यापथिकी । व्युत्पत्तिमात्रमिदं प्रदमोक्ततत्वों को करने रूप जो क्रिया होती है वह जीव के व्यापार रूप ही होती है इसलिये सम्यक्त्वरूप क्रिया सम्यक्त्व क्रिया है ऐसा इसका निष्कर्ष जानना चाहिये आगमोक्ततत्वों का श्रद्धान नहीं होना इसका नाम मिथ्यात्व क्रिया है यह मिथ्यात्वरूप क्रिया भी जीव के व्यापाररूप ही होती है जिस क्रिया में जीव का तत्व श्रद्धान रूप व्यापार होता है वह सम्यक्त्व क्रिया है और जिसमें तत्वश्रद्धान रूप व्यापार नहीं होता हे अतत्व श्रद्धान रूप व्यापार होता है यह अतत्व श्रद्धान व्यापार रूप क्रिया मिथ्यात्व क्रिया है अथवा सम्यक्त्व के होने पर जो क्रिया होती है वह सम्यक्त्व क्रिया है तथा मिथ्यात्व के होने पर जो फ्रिया होती है वह मिथ्यात्व क्रिया है अजीव क्रिया भी दो प्रकार की कही गई है एक ऐर्यापधिकी क्रिया और दूसरी सांपरायिकी क्रिया ईर्या नाम गमन का है इस गमन विशिष्ट या इस गमन प्रधान जो पथ होता है वह ईर्यापध है इस र्यापथ में जो क्रिया होती है वह ऐर्यापधिकी क्रिया है यह तो શ્રદ્ધા રાખવી તેનું નામ સભ્યફવક્રિયા છે, કારણ કે તે જીવને તત્વશ્રદાન રૂપ વ્યાપાર (પ્રવૃત્તિ) ચાલે છે. આ રીતે સમ્યકત્વરૂપ ક્રિયાને સપક વક્રિયા કહે છે, એમ સમજવું. આગમોકત ત પ્રત્યે શ્રદ્ધા નહીં રાખવી તેનું નામ મિથ્યાત્વ ક્રિયા છે. તે મિથ્યાવરૂપ કિયા પર છવના વ્યાપાર રૂપ જ હોય છે. જે ક્રિયામાં જીવને તત્વશ્રદ્ધાન રૂપ વ્યાપાર ચાલતે હેય છે, તે ક્રિયાને સમ્યફલ ક્રિયા કહે છે. પરંતુ જે ક્રિયામાં તત્વશ્રદ્ધાન રૂપ વ્યાપાર ચાલતે નથી. અતcશ્રદ્ધાન રૂપ વ્યાપાર જ ચાલે છે, તે ક્રિયાને મિથ્યાત્વ ક્રિયા કહે છે. અથવા સમ્યકત્વના સદૂભાવમાં જે કિયા થાય છે, તે ક્રિયાનું નામ સભ્યકવ કિયા છે અને મિથ્યાત્વના સદુભાવમાં જે કિયા થાય છે, તે ક્રિયાનું નામ મિચ્છવ ક્રિયા છે. અજીવક્રિયા પ બે પ્રકારની કહી છે
(1) गोपविलय भने (२) वि GAI.
ઠર્યા એટલે ગમન આ ગમનને જે પથ હોય છે તેને પર્યાપથ કહે છે. તે ઈપઘમાં જે ક્રિયા થાય છે તે કિયાને એર્યા પથિકી યિા કહે છે.
| SR No. | 009307 |
| Book Title | Sthanang Sutram Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1964 |
| Total Pages | 706 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_sthanang |
| File Size | 41 MB |