Sthanang Sutram Part 01

SR No.: 009307
Original Sutra Author: N/A
Author: Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year: 1964
Total Pages: 706
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & agam_sthanang
File Size: 41 MB

Page 194

१७६
स्थानाने यथारवं कृष्णादि लेश्यावतां नारकादिवैमानिकान्तानां प्रत्येकमेकैका वर्षमा योध्या। इममर्थ सूत्रकारः प्राह-'जाव वेमाणियाणं' इत्यादिना । यावद् वैमानिकानां, यस्य यावत्यो लेश्या इति । इत्थमुपरिनिर्दिष्टप्रकारेण अष्टचतुर्विंशति दण्ड का बोध्या11८॥
एतेऽष्टौ चतुर्विंशतिदण्डका एवमुक्ताः, तथाहि“ओहो १ भव्याईहिं विसेसिओ २ सणेहिं ३ पक्खेहि ४ ।
लेसाहिं ५ भव्य ६ देसण ७ पखेहिं ८ विसिट्टलेसाहि ॥ १ ॥ छाया-ओधो १ भव्यादिभिर्विशेपितो २ दर्शनैः ३ पक्षैः ।
लेश्याभिः भव्यर्शन पविशिष्टलेश्याभिः ॥ इति ॥
अथ सिद्धवर्गणा प्ररूप्यते-तत्र सिद्धा द्विविधाः अनन्तसिद्धाः परम्परसिद्धाश्च । तन-अनन्तरसिद्धाः-न विद्यतेऽन्तरं व्यवधानम् अर्थात् समयेन येषां ते क्षिक और शुक्लपाक्षिक जीवों की भी प्रत्येक को एक २वर्गणा होती है ऐसा जानना चाहिये इसी बात को " जाव माणियाणं " इत्यादि सूत्रपाठ द्वारा व्यक्त की गई है इस कथन में जिसके जितनी लेश्याएँ होती है उतनी उसके कह लेनी चाहिये और उन प्रत्येक जीवों की एक २ वर्गणा होती है ऐसा जानना चाहिये ये आठ २४ दण्डक इस प्रकार से कहे गये हैं-“ओहो १ भव्याईहिं विससिओ." इत्यादि।
अब सिद्धवर्गणाकी प्ररूपणा की जाती है-इसमें अनन्तरसिद्ध और परम्परसिद्धके भेद से सिद्ध दो प्रकार के होते हैं-जिनकी सिद्धि होने में एक समय तहका भी अन्तर व्यवधान नहीं होता है वे अजन्तरसिद्ध हैं अर्थात सिद्धस्व होने के प्रथम समय में जो विद्यमान होते हैं ये अनन्तरसिद्ध પર્યરતના કૃષ્ણપાક્ષિક અને શુકલપાક્ષિક જીવોમાંના પ્રત્યેક દંડકના જીવોની ५ए थे ये 41 डाय छ २१ पात सूत्रारे “जाव वेमाणियाणं" ઈત્યાદિ સૂત્રપાઠ દ્વારા વ્યક્ત કરી છે આ કથનમાં જેની જેટલી વેશ્યાઓ હોય તે કહેવી જોઈએ અને તે પ્રત્યેક વૈશ્યાવાળા કૃષ્ણપાક્ષિકની એક એક વણ કહેવી જોઈએ આ રીતે આઠમાં ૨૪ દંડકનું પ્રતિપાદન અહીં પૂરું थाय छ त २४ २४ ६४ 20 प्रमाणे ४i छ-' ओहो१ भाई हिं विसेसि ओ" इत्यादि.
હવે સિદ્ધ વર્ગણનું પ્રતિપાદન કરવામાં આવે છે–
અનન્તર સિદ્ધ અને પરસ્પર સિદ્ધના ભેદથી સિદ્ધ બે પ્રકારના હોય છે. જેમની સિદ્ધિ થવામાં એક સમય પર્વતને પણ આંતરો (વ્યવધાન) પડતો નથી, એવાં સિદ્ધોને અનન્તર સિદ્ધ કહે છે એટલે કે સિદ્ધવ થવાના પહેલા સમયમાં જે વિદ્યમાન હોય છે, તેમને અનન્તર સિંહ કહે છે.