________________
पुधा टीका स्था: उ०१ सू. ५२ नारकादीनां वर्गणानिरूपणम् १६७ द्गलपरावर्तनसंसारभानः, तेषां वर्गणा एका भवति । कृष्णयाक्षिकशुक्लपाक्षिकपोलक्षणमिदमुक्तम्___ " जेसिमबडो पोग्गलपरियट्टो सेसओ उ संसारो।
ते मुकापक्षिया खलु अहिए पुण किण्णपक्खीया ॥ १॥" छाया-येपासपार्थः पुद्गलपरावतः शेपमस्तु संसारः ।।
ते शुरूपाक्षिकाः खलु अधि के पुनः कृष्ण पक्षीयाः ॥ इति ।
कृष्णपातिक शुक्लपाक्षिकविशेषितानां चतुर्विशतिदण्डकस्थानां नारकादि चैमानिकान्तानां पदानां वर्गणा एकैसा चोध्या।
इति चतुर्थश्चतुर्विंशतिदण्डकः ॥ ४ ॥ जीव आस्तिक भाव वाले होते हैं शुवलपाक्षिक और कृष्णपाक्षिक जीवों
का लक्षण ऐसा कहा गया है___"जेसिमरडो" इत्यादि । जिन जीवों का संसार अर्धपदलपरावतनकाल रूप हो गया है अर्थात् अधिक से अधिक इतने काल तक ही संसार में जिन जीवों को रहना है इसके बाद नियमतः जिनकी मुक्ति हो जाती है ऐसे जीव शुक्लपाक्षिक हैं और जिन जीवों का संसार इम से विपरीत है अर्थात् दीर्घतर है अर्धपुद्गलपरावर्तन से अधिक है वे जीव कृष्णपाक्षिक हैं शुक्लपाक्षिक और कृष्णपाक्षिक जीव चतुर्विगातिदण्डकस्थ नारक जीव से लेकर वैमानिक जीवों तक में होते हि इनमें भी एक २ जीव को एक २ चर्गणा होती है इस प्रकार से यह चतुर्थ चतुशितिदण्डक है। વર્તન કાળ રૂપ જ બાકી છે, એવાં જીવોની વર્ગામાં પણ એક સમજવું. તે શુકલપાક્ષિક કે આસ્તિક ભાવવાળા હોય છે. શુકલપાક્ષિક અને કુપાક્ષિક ઇનાં લક્ષણ નીચે પ્રમાણે બતાવ્યાં છે– ___सिमकालो" त्यादि.२ याना समा२ मत पावन રૂપ થઈ ગ છે-એટલે કે વધારેમાં વધારે એટલા કાળ સુધી જ જે તેને સંસારમાં રહેવાનું છે, ત્યારબાદ તે અવશ્ય જેથી મુક્તિ થવાની છે, એવાં અને કલપાક્ષિક કહે છે. જે એનો સંસાર શુલપાક્ષિક અને કુપાક્ષિક જો વીરા દંડકસ્થ નાકાથી લઈને વૈમાનિક પર્યન્તના જીવોમાં હોય છે. તેમાં પણ પ્રત્યેક દંડકના અને એક એક વર્ગ જ હોય છે. ૨૪ દંડકને અનુલક્ષીને આ ચોથા વિષથની વગણામાં એકત્વ પ્રકટ કરવામાં भा०९
