________________
संमयार्थबोधिनी टीका प्र. श्रु. अ. ११ मोक्षस्वरूपनिरूपणम्
१९३
जिइदिए ) आत्मगुप्तः, आत्मना - मनोवाक्कायरूपेण गुप्तः जितेन्द्रियः- वश्येन्द्रियः (हणतं णाणुजाणेज्जा) धनन्तं - जीवविराधनाकारिणं नानुजानीयात् सावधानुष्ठानं नानुमोदयेदिति ॥ १६॥
टीका -- 'सड्री' श्रद्धावतां धर्मविषयक विचिकित्सारहितानाम्, 'गामेसु नगरेसुवा ' ग्रामेषु नगरेषु वा 'ठाणाई' स्थानानि 'संति' सन्ति, तत्र ग्रामादौ कश्चित् श्रद्धालुः धर्मश्रद्धया यदि जीववधप्रयोजकमारम्भसंपादनीयं पखननादि मन्दिरमूर्तिनिर्माणादिकं कार्यं कुर्यात्, तथा साधुमुपसृस्य पृच्छे भगवन् ! मदीयमिदं कर्म धर्मजनकं न वा ? तदाग्रहात्तद्भयाद्वा 'हणंतं' जन्तं प्राणिजातं स साधुः 'णाणु नाणेज्जा' नानुजानीयाद- धनन्त नानुमोदेव । कथंभूतः साधुर्नानुमोदेव, तत्राह - 'आयगुते' आत्मगुप्ता सन् आत्मना - मनोवाक्कायरूपेण गुप्तः, इत्यात्मगुप्तः 1 तथा - 'जिइंदिए' जिसेन्द्रियः- वशीकृतेन्द्रियः सावधं कर्मानुष्ठानं नानुमोदेत जीव हिंसा करे तो ) आत्मा को गोपन करने वाला तथा जितेन्द्रिय साधु जीव की विराधना करने वाले का अनुमोदन न करे ||१६||
टीकार्थ -- अपने धर्म में श्रद्धा रखने वाले गृहस्थ जनों के ग्रामों तथा नगरों में स्थान बने होते हैं । यहाँ कोई कूप, सरोवर आदि का जिसमें जीवहिंसा अवश्यंभाविनी है, निर्माण करना चाहे और साधु के समीप आकर पूछे- भगवन् ! मेरा यह कार्य धर्मजनक है या नहीं ? उस समय उसके आग्रह से अथवा भय से प्राणियों की हिंसा करने वाले उस गृहस्थ की अनुमोदना न करे । किस प्रकार का साधु अनुमोदन न करे, इस विषय में कहते हैं- जो लाधु मन वचन और काय से गुप्त है और अपनी इन्द्रियों को जीत चुका है, ऐसा साधु सावय कार्य की अनुमोदना न करे ।
હિંસા કરે તે) માત્માનું ગેપ કરવાવાળા તથા જીતેન્દ્રિય સાધુએ જીવની વિરાધના કરવાવાળાની અનુમાઇના કરવી નહી. ૫૧૬।।
ટીકા-પેાતાના ધર્મોમાં શ્રદ્ધા રાખવાવાળા ગૃહસ્થ જનાના ગામ शाने नगरे।भां स्थान अनेसा होय छे. त्यां अवो, वाव, सरोवर, विशेરે કે જેમાં જીવવ ુ'સા અવશ્ય થવાની છે, તેવા વાવવા વિગેરે મનાવ વાની ઇચ્છાથી સાધુની પાસે આવીને પૂછે કે-હે ભગન્ ! મારૂ આ કાય ધર્મ જનક છે કે નહી ? તે વખતે તેના આગ્રહથી અથવા ભયથી પ્રાણિ ચેાની હિંસા કરવાવાળા તે ગૃહસ્થનુ' અનુમેદન કરવુ નહી' કૅવા પ્રકારના સાધુએ અનુમાદન ન કરવુ, આ વિષયમાં સૂત્રાર કહે છે કે-જે સાધુ, અને કાયથી ગુપ્ત છે, અને જે પેાતાની ઈન્દ્રિયાને જીતી ચૂકેલા છે એવા સાધુએ સાવદ્ય કાર્યોની અનુમેદના રવી નહીં
वथन,
सु० २५