________________
- यार्थवोधिनी टीका प्र. श्रु. अ. ३ उ. ४ स्खलितस्य साधोरुपदेशः १६९ - अन्वयार्थः-(जहा) यथा (मंगदए नाम) मन्धादनो नाम-मेषः (थिमिय) स्तिमितमनालोड्यमानमेव (दगं) उदकम् (भुंज३) भुक्ते पिवति तत्रान्येषां जीवानामुपमर्दनाभावान्न दोपः (एवं) एवं तथैव (विनवणित्यीमु) विज्ञापनीस्त्रीषु (तत्थ) तत्र-ताशसमागमे (दोसो को सिया) दोपः कुतः स्यात् नैव कोऽपि दोष इति ॥११॥ ___टीका-- स्यादपि मेथुने दोपो यदि कश्चित् तत्र पीडादिकमुस्पयेत, न तु तथा प्रकृतेऽस्तीति दृष्टान्तद्वारा पुनर्दर्शयति-'जहा' यथा-'मंधादणे नाम' पीता है उसमें अन्यजीवों के उपमर्दन का अभाव होने से दोष नहीं है 'एवं-एवम्' इसी प्रकार विन्नविणित्थीसु-विज्ञापनीस्त्रीषु' समागम की प्रार्थना करनेवाली स्त्रीके साथ समागम करने से 'तत्थ-तत्र' इसमें 'दोसो को सिया-दोषः कुतः स्यात्' दोष कैसे हो सकता है ? अर्थात् कोई दोष नहीं है ।।११॥ . अन्वयार्थ-जैसे सेढा विलोडे विना ही जल को पीता है, इसमें जीवों का उपमर्दन न होने से दोप नहीं है, उसी प्रकार संभोग की प्रार्थनाकरनेवाली स्त्रीके साथ समागम करने से भी कैसे दोष हो सकता है ? अर्थात् कोई दोष नहीं है ॥११॥ , टीकार्थ-यदि किसी जीव को पीडा उत्पन्न होती तो मैथुन सेवन में दोष माना जा सकता था। मगर किसी की पीडा तो होती नहीं हैं। यही बात दृष्टान्त के द्वारा प्रदर्शित करते हैं-जैसे सेष मेढा हिलाये तेभा भन्य गीत बना मनन मा पाथी होष नथी. 'एवं-एवम भा २ 'विन्नविणित्थीसु-विज्ञापनीस्त्रीषु' समागभनी प्रार्थना ४२वावाणी सीनी माथे समागम ४२पाथी 'तत्थ-तत्र' मामा 'दोसो को सिया-दोषः कुतः સ્થા” દોષ કેવી રીતે થઈ શકે છે? અર્થાત કેઈપણ દોષ નથી. ૧૧
સૂત્રાર્થ–જેવી રીતે ઘેટું પાણીને ડખેળ્યા વિના જ તેનું પાન કરે છે, અને તે પ્રકારે તેના દ્વારા જીનુ” ઉપમર્દન ન થવાને કારણે તેને દોષ લાગતું નથી, એ જ પ્રમાણે સંગની પ્રાર્થના કરનારી સ્ત્રી સાથે સંભોગ કરવાથી કેવી રીતે દેષ લાગી શકે? એટલે કે એમાં કોઈ દોષ સંભવી શકતે જ નથી ૧૧ - ટીકાર્થ–મૈથુન સેશન કરવાથી જે કઈ જીવને પીડા ઉત્પન્ન થતી હોય, તો તે તેને દેષ માની શકાય. પરંતુ તેના દ્વારા સ્ત્રી કે પુરુષને પીડા ઉત્પન્ન થતી નથી. ઊલટાં સુખ પ્રાપ્ત થાય છે, તે મૈથુન સેવનમાં શા માટે દોષ
सू० २२
