________________
सम्यक्त्व-अध्य० ४ उ. १
५८७ ___ सर्वेऽर्हन्तो भगवन्त एवं किमाख्यान्तीति जिज्ञासायामाह-सवे पाणा' इत्यादि । सर्वे निरवशेषाः प्राणा: प्राणिनः पृथिव्यादयः स्थावराः, द्वीन्द्रियादिपञ्चेन्द्रियपर्यन्ताः त्रसाश्चेत्यर्थः, इन्द्रियादिमाणानां यथासंभवं धारणात् तेषु प्राणित्वमस्तीति भावः। तथा सर्वे भूताः भवन्ति अविष्यन्त्यभूवन्निति च भूताः चतुर्दशभूतग्रामरूपाः, तथा-सर्वे जीवाः जीवन्ति जीविष्यन्त्यजीविषुरिति जीवाः नारकतिर्यङ्मनुष्यदेवरूपाश्चतुर्गतिकाः, तथा सर्वे सत्त्वाः स्वकृतकर्मजन्यसुखदुःखसत्तावन्तः। तत्त्वानां भेदपर्यायैः प्रतिवोधनमहन्तो भगवन्तः कुर्वन्तीति कृत्वा पर्यायशब्दनिर्देशः । यद्वा-सर्वमाणिषु पुनः पुनर्दयाभावसमुत्पादनाय पर्यायशब्दनिर्देशः।न हन्तव्याः दण्डादिभिर्न ताडयितव्या इत्यर्थः । नाज्ञापयितव्याः अनभिमतकार्येषु न प्रवतयितव्याः, न परिग्रहीतव्याः इमे भृत्यादयो ममेति कृत्वा परिग्रहरूपेणस्वाधीनतयान स्वीकर्तव्याः, न परितापयितव्याः न अन्नपानाधवरोधनेन ग्रीष्मातपादौ स्थापनेन च पीडनीयाः, नापद्रावयितव्यान विषशस्त्रादिना मारयितव्याः॥०१॥ 'एवं प्रज्ञापयन्ति' हेतु दृष्टान्तादिक के द्वारा अच्छी तरह से समझाया है, और एवं प्ररूपयन्ति' अदप्रभेदपूर्वक स्पष्ट रीति से निर्णय किया है।
समस्त तीर्थङ्करों ने क्या कहा ? इस प्रकार की जिज्ञासा होने पर भगवान् कहते हैं-'सव्वे पाणा' इत्यादि।
समस्त प्राणी, समस्त भूत, सलत जीव और समस्त सत्वों को अर्थात् किसी को भी न हंतव्वा' डंडे आदि से न हने । 'न अज्जावेथव्वा' न इनको मारनेके लिये आज्ञा दे। 'न परिघेतव्वा' 'ये भृत्यादिक मेरे अधीन हैं' ऐसा समझ कर उन्हें दास नहीं बनावें। 'न परियावेयव्वा' अन्नपानी आदि बंध करके तथा धूप आदिमें रख कर न पीड़ा पहुंचावे 'न किलामेयव्वा' बन्धनादि से न खेद पहुंचावे 'नउद्दवेयव्या' इनका
एवं प्रज्ञापयन्ति' तु दृष्टान्तkिseी सारी शते समतव्यु छ भने “ एवं प्ररूपयन्ति " लेहमनेहपूर्व ४ स्पष्ट शतिथी निणय यो छ.
સમસ્ત તીર્થકરેએ શું કહ્યું? આ પ્રકારની જાણવાની ઈચ્છા થવાથી ભગवान छ-'सव्वे पाणा' ऽत्याहि.
સમસ્ત પ્રાણી, સમ ભૂત, સમસ્ત જીવ અને સમસ્ત સને અર્થાત્ કોઈને ५५ 'न तव्या' ८४ी माहिथीन भारे. 'न अज्जावेयव्या' न भावाने भाटे माज्ञा माघे, 'न परिघेतव्वा' 2 नोहि भारी आशामा छ ' मेधुं समलने तेमाने. स न मनावे. 'न परियावेयव्वा' भन्न पाणी माहिम शने तथा 1331 माहिमा राभान न पी. पडाया3. 'न किलामेयव्वा' ५ नाहिथी मेहन