________________
५३६
आधाराङ्गसूत्रे " पढमिल्लयाण उदये नियमा, संजोयणा कसायाणं ।
सम्मइंसणलं , भवसिद्धिया वि न लहंति " ॥ इति । छाया-"प्राथमिकानामुदये नियमात् संयोजना केपायाणाम् ।
सम्यग्दर्शनलाभ, भवसिद्धिका अपि न लभन्ते ॥ १॥ ननु वैयावृत्यनियमस्य तपःमभेदत्वेन चारित्रांशरूपखात् सम्यक्त्वे सति चावश्यंभावादविरतसम्यग्दृष्टिगुणस्थानं विलुप्येत ? इति चेत् , न,का क्षयोपशम नहीं होता, नय तक मिथ्यात्व का क्षयोपशम नहीं हो सकता। इसी लिये मिथ्यात्वके क्षयोपशमके अवसर में अनंतानुबंधी कपायका क्षयोपशम अपेक्षणीय होता है । निष्कर्ष-श्रुतश्रवणेच्छादिकों का अव्यवहित-मुख्य-कारण सम्यग्दर्शन ही है, अतः ये उसके ही फल स्वरूप से यहां प्रकट किये गये हैं। कहा भी है
"पडमिल्लयाण उदये, नियमा संजोयणा कसायाणं।
सम्मइंसणलंभं, भवसिद्धिया विन लहंति" ॥१॥ इति । शङ्का-वैयावृत्यनियम को आपने सम्यक्त्व का फल कैसे कह दिया ? कारण कि वह तो अंतरंग चारित्रका एक भेद है। यदि इस वैयावृत्त्य नियमों का सम्यक्त्व के होने पर अवश्यंभाव माना जावे तो फिर अविरतसम्यग्दृष्टि नामका चतुर्थे गुणस्थान ही नहीं बन सकता, कारण कि इस अवस्था में भी आंशिक रूपसे चारित्रका सद्भाव इस मान्यता से सिद्ध हो जाता है।
એથી મિથ્યાત્વના ક્ષયોપશમન અવસરમાં અનતાનુબ ધી કષાયને ક્ષપશમ અપેક્ષણય થાય છે. નિષ્કર્ષ–યુતશ્રવણેચ્છાદિકોનું અવ્યવહિત-મુખ્ય-કારણ સમ્યગ્દર્શન જ છે, માટે એ એના જ ફલસ્વરૂપથી અહીંયા પ્રગટ કરવામાં આવેલ છે કહ્યું પણ છે–
• पढमिल्लुयाण उदये, नियमा संजोयणा कसायाणं । ___ सन्मईसणलंभ, भवसिद्धिया वि न लहंति" |॥ १ ॥ इति ।
શકા–વૈયાવૃચ નિયમને આપે સમ્યક્ત્વનું ફળ કેવી રીતે કહ્યું, કારણ કે તે તે અન્તરંગ ચારિત્રને એક ભેદ છે. યદિ સમ્યકત્ર થવાથી એને અવથંભાવ માનવામા આવે તો પછી અવિરતસમ્યગ્દષ્ટિ નામનું ચતુર્થ ગુણસ્થાન બની શકતું નથી, કારણ કે આ અવસ્થામાં પણ આશિક રૂપથી ચરિત્રને સદ્ભાવ આ માન્યતાથી સિદ્ધ થાય છે.
