________________
३२६
माचारागसूत्रे छाया-अप्रमत्तः कामैः, उपरतः पापकर्मभ्यः, वीरो गुप्तात्मा यः खेदज्ञः॥८॥
टीका-यः खेदज्ञः संसारिणां दुःखाभिज्ञः, स कामैरप्रमत्तः कामभोगकृतप्रमादरहितः, पापकर्मभ्य उपरतः मनोवाकायैः सावधव्यापारेभ्यो निवृत्तः, अतएव वीरः कर्मविदारणसमर्थः, गुप्तात्मा आत्मरक्षणपरायणः आत्मोद्धारकारीत्यर्थः ॥८॥
खेदज्ञस्य गुणमाह-'जे पज्जवज्जायसत्थस्स' इत्यादि।।
मूलम्-जे पज्जवज्जायसत्थस्स खेयण्णे, से असत्थस्स खेयन्ने, जे असत्थस्स खेयण्णे, से पज्जवज्जायसत्थस्स खेयन्ने॥९॥ ____ छाया-यः पर्यवजातशत्रस्य खेदज्ञः, सः अशस्त्रस्य खेदज्ञः, यः अशस्त्रस्य खेदज्ञः, स पर्यवजातशत्रस्य खेदज्ञः ॥ सू० ९॥
फिर भी कहते हैं-'अप्पमत्तो' इत्यादि। ___जो संसारी जीवोंके दुःखोंका ज्ञाता है वह कामभोगजन्य प्रमादसे रहित होकर मन वचन और कायसे होनेवाले सावध व्यापारोंसे दूर रहता हुआ कर्मोके नाश करने में समर्थ होता है, यही आत्मरक्षा है। इस अपनी रक्षा करने में वह तत्पर रहता है, अर्थात् अपनी आत्माका उद्धार करनेवाला होता है। सू० ८॥
जो इस प्रकारसे निष्णात बन जाता है उसे क्या लाभ होता है ? सो बताते हैं-'जे पज्जवज्जायः' इत्यादि ।
'पर्यव' शब्दका अर्थ-शब्दादि विषयोंके भेद-प्रकार, 'शस्त्र' शब्दका अर्थ-प्राणिपीडनादि सावद्यकर्म, खेदज्ञ'शका अर्थ-प्राणियों के सावद्यक्रियाजन्य दुःखोंका ज्ञाता, होता है।
शधी ४ - अप्पमतो' त्यादि.
જે સંસારી જીવના દુઃખોને જ્ઞાતા છે તે કામગજન્ય પ્રમાદથી રહિત બનીને મન વચન અને કાયાથી બનનારા સાવદ્ય વ્યાપારથી દૂર રહીને કર્મોને નાશ કરવામાં સમર્થ થાય છે. તે જ આત્મરક્ષા છે. આ પિતાની રક્ષા કરવામાં તત્પર રહે છે, અર્થાત્ પિતાના આત્માને ઉદ્ધાર કરવાવાળે થાય છે. આ સૂટ ૮
જે આવા પ્રકારથી નિષ્ણાત બની જાય છે તેને શું લાભ થાય છે? તે मताने -जे पन्जवजाय०' त्यादि
પર્યવ” શબ્દને અર્ધ-શબ્દદિક વિષયના ભેદ-પ્રકાર, શસ્ત્ર”શબ્દને અ–પ્રાણિપીડનાદિ સાવદ્ય કર્મ, ખેદ” શબ્દને અર્થ–પ્રાણીના સાવદ્ય स्यान्य माना ज्ञाता, थाय छे ।
