Acharanga Sutra Part 02

SR No.: 009302
Original Sutra Author: N/A
Author: Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Total Pages: 780
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & agam_acharang
File Size: 52 MB

Page 450

शीतोष्णीय-अध्य० ३. उ. १
३७१ द्वितीयाध्ययनस्य चरमसूत्रेणास्यवमभिसम्बन्धः-तत्र " दुःखी दुःखानामेवावर्तमनुपरिवर्तते ” इत्युक्तं, तदिहापि “भावसुप्ता दुःखिनो दुःखानामेवावर्तमनुवर्तन्ते " इति प्रतिवोधयितुमाह-'मुत्ता अमुणी' इत्यादि।
मूलम् -सुत्ता अमुणी, सया सुणिणो जागरंति ॥ सू० १॥ छाया-सुप्ता अमुनयः, सदा मुनयो जाग्रति ॥ ५० १॥
टीका-अमुनया गृहस्थाः सुप्ताः-भावतः सुप्ताः मिथ्यात्वाज्ञानमयनिद्राव्यामोहिताः हिंसाद्यास्त्रवद्वारेषु सततं प्रवृत्ताः सन्ति । सुप्ता हि द्विविधा भवन्ति द्रव्यतो भावतश्च । तत्र निद्राप्रमादवन्तो द्रव्यसुप्ताः, यद्वा-शिथिलितनयनप्रचारागोपाङ्गाविस्पष्टचेतनावस्थापनाः द्रव्यमुप्ताः । भावसुप्तास्त्वभिहिता एव।
द्वितीय अध्ययनके अन्तिम सूचके साथ इस अध्ययनका इस प्रकार सम्बन्ध है-उस अध्ययनका अन्तिम सूत्र . . . ' दुक्खी दुक्खाणमेव आवर्ट अणुपरियइ” (दुःखी दुःखानामेवादत्तमनुपरिवर्तते) यह है, इसका भाव यह है कि-दुःखी दुःखोंकी परंपराका ही अनुवर्तन करते हैं । जिस प्रकार यह बात उस अध्ययनमें कही गई है उसी प्रकार यहां पर भी-'जो भावलुप्त दुःखी हैं वे दुःखोंकी ही परम्पराका अनुभव करते हैं ' इस विषयको समझाने के लिये कहते हैं- सुत्ता अनुणी' इत्यादि ।
अमुनि शब्दका अर्थ गृहस्थ है। थे भावसे सुस-सोये हुए हैं। मिथ्यात्व अज्ञानमय निद्राले व्यामोहित मतिघाले होते हुए ये प्राणातिपातादिक जो कोंके आनेके द्वार हैं उनमें निरन्तर प्रवृत्तिशाली हैं। सुप्त दो प्रकारके होते हैं-(१) द्रव्यले और (२) भावसे । निद्राप्रमाद
બીજા અધ્યયના અંતિમ સૂત્રની સાથે આ અધ્યયનને આ પ્રકારે સંબંધ छ, ते २५ध्ययन मतिम सूत्र " .... . . ."दुक्खी दुक्खाणमेव आवढे अणुपरियट्टइ" (" 'दुःखी दुःखानामेवावर्तमनुपरिवर्तते) से छे. तेन! लाच ये छ । દુઃખી દુઃખોની પરંપરાનું જ અનુવર્તન કરે છે, જેવી રીતે આ વાત તે અધ્યયનમાં કહેવામાં આવેલ છે તેવી રીતે આ ઠેકાણે પણ “જે ભાવસુખ દુઃખી છે તેઓ પણ દુઃખની જ પરંપરાને અનુભવ કરે છે. આ વિષયને સમજાવવા માટે કહે छे-'सुत्ता अमुणी' त्यहि
અમુનિ શબ્દને અર્થ ગૃહસ્થ છે. એ ભાવથી સુપ્ત-સુતેલા છે. મિથ્યાત્વ અજ્ઞાનમય નિદ્રાથી વ્યાહિત મતિવાળા હોવા છતાં પ્રાણાતિપાતાદિક જે કર્મોના આવવાના દ્વાર છે તેમાં નિરંતર પ્રવૃત્તિશાળી છે. સુપ્ત બે પ્રકારના હોય છે. –