Page Text
________________
२९५
अध्य० २. उ ५
यतः कामा दुरतिक्रमा अत एव अयं पुरुपः खलु-निश्चयेन कामकामी-कामं द्विप्रकारं कमितुं शीलं यस्य स कामकामी कामस्पृहाशीलो भवति, य ईदृशः सा= पूर्वोक्तप्रकारः अपहतमनःसंकल्पः रान् किं करोतीत्याह-शोचतीति । शोचतिइष्टविपयाप्राप्तौ तन्नाशे वा शोकं करोति। अपि च स एव जूर्यते-जूरणां करोतिअन्तदुःखेन शरीरं शोपयतीत्यर्थः, दीनः सन् बहु विलपति, तथाहिउसका वह संयमजीवन बिलकुल ही नष्ट हुआ समझना चाहिये । ऐसा तो हो नहीं सकता कि संयमजीवन बना रहे और कामगुणों की वाञ्छा भी अपना काम करती रहे । इसलिये ऐसी परिस्थिति में संयमजीवन का पालन अशक्य ही है।
जब ये कामगुण दुरतिक्रम हैं तब ही तो प्राणी इनके अधीन बन इनकी ओर स्पृहाशील होकर आकृष्ट होता है। आकृष्ट होने पर भी जब इसका मानसिक संकल्प पूर्ण नहीं होता, अथवा इसकी मनचाही वस्तु इसे नहीं मिलती तब यह प्राणी शोकाकुल होता रहता है। यदि इसे मनचाही वस्तु मिल भी जाती है परन्तु ज्यों ही इसका वियोग हो जाता है तो इसके हृदय में अपार शोक का समुद्र उमडने लगता है। अनभीष्ट संयोग होने पर उसे दूर करने के लिये इसके चित्त में अनेक प्रकार के अशुभ संकल्प उठते रहते हैं । अनिष्ट वस्तु के संयोग में ऐसा ही होता है। प्राणी उस समय अन्तर्नुःख से अपने तक को भी सुखा देता है। कामी पुरुप स्वतः ही दीन बनकर प्रलाप करने लग जाता है। જીવન બિલકુલ જ નષ્ટ થયેલ સમજવું જોઈએ. એવુ તે બની જ શકતું નથી કે સંયમજીવન બની રહે અને કામગુણોની વાંછના પણ પિતાનું કામ કરતી રહે. માટે આવી પરિસ્થિતિમાં સંયમજીવનનું પાલન અશકય જ છે.
જ્યારે એ કામગુણ દુરતિકમ છે ત્યારે જ તો પ્રાણી તેના આધીન બની તેની તરફ પૃહાશીલ બનીને આકૃષ્ટ થાય છે. આકૃષ્ટ થવા છતાં પણ જ્યારે તેને માનસિક સંકલ્પ પૂર્ણ નથી થતો, અથવા તેની મનપસંદ વસ્તુ તેને નથી મળતી ત્યારે તે પ્રાણી શકાકુલ થઈ રહે છે. કદાચ તેને મનપસંદ વસ્તુ મળી પણ જાય પરંતુ ત્યાં તેનો વિયોગ થઈ જાય છે તો તેના હૃદયમાં અપાર શેકનો સમુદ્ર ઉભગવા લાગે છે. અનભીષ્મ સાગ બનવાથી તેને દૂર કરવા
તેના ચિત્તમાં અનેક પ્રકારના અશુભ સંક૯પ વિકલ્પ ઉડતા રહે છે, અનિષ્ટ વસ્તુના સંયોગમાં એવું જ થાય છે. પ્રાણી તે વખતે અંતરદુઃખથી પિતાની જાતને પગ મુકાવી નાંખે છે. કામી પુરૂષ સ્વતઃ દીન બની પ્રલાપ કરવા લાગી જાય છે,
બાન લોકધી પ્રકટ કરવામાં આવે છે.
| SR No. | 009302 |
| Book Title | Acharanga Sutra Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | |
| Total Pages | 780 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_acharang |
| File Size | 52 MB |