SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 81
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ आचारचिन्तामणि-टीका अवतरणा (१) संस्कारवत्त्वम् = प्रकृतिमत्ययलिङ्गवचनादियुक्तत्वम् । (२) उदात्तत्वम् = श्रोत्सुवेद्यत्वम् (३) उपचारोपेतत्वम् = अप्राज्ञजनभापावदश्लीलादि दोपरहितत्वम् । (४) गम्भीरध्वनित्वम् = मेघवद् गम्भीरनादवत्त्वम् । (५) अनुनादित्वम् = प्रतिशब्दोपेतत्वम् । (६) दक्षिणत्वम् = ऋजुत्वम् । (७) उपनीतरागत्वम् = मालकोशरागगुणवत्त्वम् , यथा मालकोशरागः मस्तरानपि द्रावयति, तथा कठिनचेतसोऽपि जनान् भगवद्वचनं द्रावयतीति हृदयद्रावकत्वमिति भावः । (८) महार्थत्वम् = मोक्षमार्ग यहाँ सत्य वचन का अर्थ है-भगवान के वचन, क्योंकि वे सबके हित करने वाले हैं । उन वचनों के–वाणीके अतिशय अर्थात् गुण पैंतीस हैं । परम्परा के अनुसार वाणीके पैतीस गुण इस प्रकार माने जाते हैं (१) संस्कारवत्व-प्रकृति, प्रत्यय, लिङ्ग, वचन आदि से युक्त होना (२) उदात्तता-श्रोताओं के लिये सुगम । (३) उपचारोपेतता-गवारो की भाषा में पाये जाने वाले अश्लीलता आदि दोपों से रहित । (४) गंभीर वनित्य-मेघकी समान गम्भीर नाद .. होना । (५) अनुनादित्व-प्रति घनिसे युक्त होना । (६) दक्षिणता-सरलता। (७) उपनीतरागवत्व-मालकोश राग सरीखा गुण होना, अर्थात् जैसे- मालकोश राग पापाण को भी पिघला देता है, उसी प्रकार भगवान् के वचन कठोर हृदय को भी पिघला देते हैं। तात्पर्य यह है कि--भगवान के वचन बडे ही हृदयद्रावक होते हैं । (८) महार्थता-भगवान् के वचन मोक्ष--मार्ग के प्रतिपादक होने से महत्वपूर्ण और अर्थ (१) सं पत्य-प्रकृति, प्रत्यय, लिंगा, पयन माहियायुत मनपु. (२) Garddtશ્રોતાઓ માટે સુગમ. (૩) ઉપચારપતતા–મૂર્ખ–જંગલી માણસેની ભાષામાં જોવામાં આવતા અશ્લીલ-ખરાબ, શરમ આવે તેવા ભાષાના દે રહિત. (૪) ગભરધ્વનિત્વમેઘના वाली२७६. (५) मनुनाहिल-प्रतिध्वनियुता (५४ा३५ थy). (१) क्षिताસરલતા (૭) ઉપનીતરાગત્વ-માલકેશ રાગ જે ગુણ હોવું. અર્થાત્ –જેવી રીતે માલકોશ રાગ પથ્થરને પણ પિગળાવી દે છે. તે પ્રમાણે ભગવાનના વચને કઠેર હૃદયવાળા માણસને પણ પિગલાવી દે છે, તાત્પર્ય એ છે કે-ભગવાનના વચન મહાન હૃદય દ્રાવક હોય છે. (૮) મહાર્થતા–ભગવાનના વચન મોક્ષમાર્ગનું પ્રતિપાદન કરનારા છે તેથી મહત્વપૂર્ણ અને અર્થથી યુક્ત હોય છે. (૯) અવ્યાહત પૌર્વાપર્ય–પૂર્વાપર
SR No.009301
Book TitleAcharanga Sutra Part 01
Original Sutra AuthorN/A
AuthorGhasilal Maharaj
PublisherA B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year1958
Total Pages915
LanguageHindi, Sanskrit
ClassificationBook_Devnagari & agam_acharang
File Size25 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy