Acharanga Sutra Part 01

SR No.: 009301
Original Sutra Author: N/A
Author: Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year: 1958
Total Pages: 915
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & agam_acharang
File Size: 25 MB

Page 800

भावाराने
६४८ लब्धित्रसानां गतित्रसत्वेनाझीकारात् । गतित्रसानां लब्धिसत्वाभावात् द्वीन्द्रियादीनां गतित्रसत्वेन शास्त्रेऽनङ्गीकाराच ।
प्राणाः माणिनः, इमे प्रत्यक्षतोऽवगम्याः, यद्वा-वक्ष्यमाणपकारकाः सन्ति । ते यया-(१) अण्डमा अण्डाज्जाता:-पक्षियकोकिलादयः, (२) पोतनाः-पोता एव जायन्त इति पोतनाः-हस्तिवल्गुलीचर्मजलूकादयः, (३) जरायुजाः जरायुगर्भवेष्टनचर्म, तत्र जाता:-गोमहिप्यजा, विकमनुष्यादयः, (४) रसना विकृतरसाज्जाताः, (५) संस्वेदना संस्वेदाज्नाता:-मत्लुणयूकादयः, (६) संमूर्छिमाः संमूर्छनजाःमक्षिकापिपीलिकाशलभादयः, (७) उद्भिज्जा उद्भेदनम् उद्भित् तस्माज्जाताः-पतङ्गखञ्जरीटादयः,(८) औपपातिकाः उपपाते भवा देवानार
क्यों कि लब्धित्रसों को गतित्रसरूप में अंगीकार किया गया है। मगर गतित्रस लब्धित्रस नहीं हो सकते । द्वीन्द्रिय आदि में गति का सदभाव है अतः शास्त्र में ऐसा अंगीकार नहीं किया गया।
त्रस प्राणी इस प्रकार हैं-(१) अण्डज-अंडों से उत्पन्न होने वाले पक्षी, गृहकोकिला आदि । (२) पोतज-पोतरूप पैदा होने वाले हाथी, बल्गुली, चर्मजल्ल आदि । (३) जरायुज-गर्म जिस से लिपटा रहता है वह पतली चमड़ी जरायु कहलाती है। उस से उप्तन्न होने वाले गाय, भैंस, बकरी, मनुष्य आदि जरायुज कहलाते है । (४) रसज-निकृत रस में पैदा हो जाने वाले, (५) संस्वेदज-पसीने से पैदा होने वाल खटमल, जू आदि । (६) संमूछिम-मक्खी, कीडी, शलभ आदि । (७) उद्भिजउभेदन से उप्तन्न होने वाले पतंग, खंजरीट आदि । (८) औपपातिक-देव और नारकी।
કારણ કે લધિત્રને ગતિગ્રસનાં રૂપમાં અંગીકાર કરવામાં આવ્યો છે, પરd ગતિવ્યસ લબ્ધિત્રસ થઈ શકતા નથી. કીન્દ્રિય આદિમાં ગતિને સભાવ છે, તથા શાસ્ત્રમાં એ પ્રમાણે અંગીકાર કરવામાં આવ્યો નથી.
स प्रा मा प्रभारी छ-(१) 43०१-४थी 64-1 थवावाणां पक्षी, -
(राणा) माहि. (२) पात-पात३५ पहा थवाणा डाथी, पक्षी, यमજલક (જળ) આદિ. (૩) જરાયુજ-ગર્ભ જેનાથી વિટાએલું રહે તે પાતળી ચામડી જરાય કહેવાય છે. તેમાં ઉત્પન્ન થવાવાળા ગાય, ભેંસ, બકરી, મનુષ્ય આદિ જરાયુજ કહેવાય છે. (૪) રસજ-વિકૃતરસમાં પેદા થવાવાળા. (૫) સંદજ-પરસેવાથી પેદા थपावणा भा४, माहि. (6) भूछिभ-भाभी, डी, ती माहि. (७) SANહભેદનથી ઉત્પન્ન થવાવાળા પતંગ, ખંજરીટ આદિ. (૮) પપાતિક–દેવ અને નારકી.