________________
भोचारासो वनस्पतिकर्मसमारम्मफलपदर्शनपुरस्सरं वनस्पतिसमारम्भेऽनेकत्रसस्थावरजीवहिंसावश्यम्भाविनीति मदर्शितम् , संमति वनस्पतेः सचेतनत्वपकायां तस्य मनुष्य- : शरीरवत् सचेतनत्वमस्तीति प्रदर्शयति-' से वेमि. ' इत्यादि।
यद्वा-यया मनुप्यशरीरे चैतन्यं सुगम, तथा वनस्पतिकायेऽपि, तस्माई वनस्पतेर्मनुष्यशरीरसादृश्यं दर्शयति सूत्रकार:-'से बेमि.' इत्यादि ।
मूलम्से वेमि-इमंपि जाइधम्मयं एयपि जाइधम्मयं, इमपि बुद्धिम्मयं एपंपि बुढिधम्मय, इमंपि चित्तमंतयं एयपि चित्तमंवयं, इमपि छिष्णं मिलाइ एयाप
वनस्पतिकाय के मारंभ का फल प्रगट करके यह भी प्रदर्शित कर दिया गया है। कि वनस्पतिकाय का आरंभ करने से अन्य स और स्थावर जीवों की हिंसा भी अवश्य होती है । अब वनस्पतिकाय के सचेतन होने में शंका होने पर उसकी मनुष्य शरीर के समान सचेतनता सूत्रकार प्रकट करते हैं-'से वेमि.' इत्यादि ।
अथवा--जैसे मनुष्यशरीर में चैतन्य को समझना सुगम हैं उसी प्रकार बनस्पतिकाय में भी। अत एव वनस्पति मनुष्यशरीर के समान है, यह बात सूत्रकार कहत हैं-'से वेमि.' इत्यादि।
मूलार्थ-वह मैं कहता हूँ-यह (मनुष्यशरीर) जन्मशील है, वह (वनस्पतिशरीर) भी जन्मशील है। यह वृद्धिशील है, वह भी वृद्धिशील है। यह सचित्त है वह मा सचित्त है । छेदने पर यह मुरझा जाता है, वह भी छेदने पर मुरझा जाता है।
વનસ્પતિકાયના આરંભનું ફળ પ્રગટ કરીને એ પણ પ્રદર્શિત કરી આપ્યું છે કેવનસ્પતિકાયને આરંભ કરવાથી અન્ય ત્રસ અને સ્થાવર જીન હિંસા પણ અવે થાય છે. હવે વનસ્પતિકાયની સચેતનતા હવામાં શંકા હોવાથી તેની સચેતેના भनुष्यशरीर नी सन्येतनता समान सूत्रा२ प्रगट ४३ छ-'से बेमि.' याति.
અથવા–જેમ મનુષ્ય શરીરમાં ચૈતન્યને સમજવામાં સુગમતા છે, તે પ્રમાણે વનસ્પતિકાયમાં પણ સુગમતા છે. એ માટે વનસ્પતિ મનુષ્ય શરીરના સમાન છે. એ વાત * * सूत्रधार ४ छ:-" से मि.' त्याहि.
મૂલા –તે હું કહું છું–આ (મનુષ્ય શરીર) જન્મશીલ છે તે વનસ્પતિ શરીર) પણ જન્મશીલ છે, આ વૃદ્ધિશીલ છે, તે પણ વૃદ્ધિશીલ છે, આ સચિત છેદવાથી તે સૂકાઈ જાય છે, તે પણ છેદવાથી સૂકાઈ જાય છે. આ પણ આહારક છે, તે