________________
আষায় समारभमाणानन्यान न समनुजानीयात् । यस्यैते उदकराखसमारम्भाः परित्राता भवन्ति स खलु मुनिः परिझातकर्मा, इति प्रवीमि ।। सू० १६ ॥ . . .
। तृतीय उद्देशः समाप्तः॥३॥ |
टीका-- अत्र अस्मिनष्काये शस्त्र-द्रव्यभावरूपं . समारममाणस्य-व्यापारयतः इत्येते आरम्भाः बन्धदेतुत्वेनापरिक्षाता भवन्ति । अत्र अस्मिन्न काये शस्त्रंन्द्रव्यभावरूपम् असमारभमाणस्य अव्यापारयतः इत्येते आरम्भाः परिझाता भवन्ति । ज्ञपरिज्ञया परिक्षाताः, तथा प्रत्याख्यानपरिक्षया परित्यक्ता भवन्तीत्ययः । ज्ञपरिज्ञापूर्विका प्रत्याख्यानपरिक्षा यथा समुद्भवति दर्शयति-तत् परिज्ञाये - त्यादि । तद्-उदकारम्भणं परिज्ञाय=बन्धाय भवती'-त्येवमवयुध्य मेधावीसाधुमर्यादायां सावधानः, नैव स्वयमुदकशस्त्रं समारभेत, नैवान्यैरूदकशस्त्रं समारम्भ
टीकार्थ--इस अप्काय के विषय में द्रव्य और भाव रूप शस्त्र का व्यापार करने वाला अपने व्यपारों को कर्मबंध का कारण नहीं जानता । को अप्काय के विषय में द्रव्य और भाव रूप शस्त्र का उपयोग नहीं करते, उन्हें इस व्यापारों का ज्ञान होता है । अर्थात् वे ज्ञपग्ज्ञिा से जानकर प्रत्याख्यानपरिज्ञा से उनका त्याग कर देते हैं । ज्ञपरिज्ञा के बाद प्रत्याख्यानपरिज्ञा किस प्रकार उत्पन्न होती है सो कहते हैं-जल के
आरंभ को कर्मबंध का कारण जानकर साधु की मर्यादा में रहने वाले बुद्धिमान् स्वयं जलकाय का आरंभ नहीं करे, दूसरों से आरंभ नहीं करावे और जलका आरंभ करने
ટીકાથ–આ અપ્લાયના વિષયમાં દ્રવ્ય અને ભાવરૂપ શાસ્ત્રને વ્યાપાર કરવા વાળા પિતાના વ્યાપારને કર્મબંધનું કારણ જાણતા નથી. જે અષ્કાયના વિષયમાં દ્રવ્ય અને ભાવરૂપ શસને ઉપયોગ કરતા નથી, તેને એ વ્યાપારનું જ્ઞાન હોય છે. અર્થાત તે જ્ઞપરિજ્ઞાથી જાણીને પ્રત્યાખ્યાનપરિણાથી તેનો ત્યાગ કરી દે છે.
સપરિણા પછી પ્રત્યાખ્યાનપરિજ્ઞા કેવા પ્રકારે ઉત્પન્ન થાય છે, તે કહે છે-જલના આરંભને કમબંધનું કારણ જાણ કરીને સાધુની મર્યાદામાં રહેવાવાળા બુદ્ધિમાન સ્વયં જલાથને આરંભ કરે નહિ, બીજા પાસે કરાવે નહિ, અને જલન આરંભ કરવાવાળાને
