________________
आचारचिन्तामगि-टीका अध्य.१ ३.२ १.३ पृथिवीकायसमारम्भप्रयोजनम् ४४५ समारंभते समणुजाणइ । तं से अहियाए, तं से अबोहीए । सू० ३॥
छायातत्र खलु भगवता परिना मवेदिता । अस्य चैत्र जीवितस्य परिवन्दन-मानन-पूजनाय, जाति-मरण-भोचनाय दुःखप्रतिघातहतं, स स्वयमेव पृथिवीशस्त्रं समारभते, अन्यैर्वा पृथिवीशस्त्रं समारम्भयति, अन्यान् वा पृथिवीशस्त्र समारभमाणान् समनुनानाति । तत् तस्य अहिताय, तत् तस्य अबोधये ।। १०३॥
टीकातापृथिवीकायसमारम्मे भगवता-श्रीमहावीरेण परिक्षा सम्यगवबोधः खल भवेदिता-प्रबोधिता। कर्मवन्धसमुच्छेदार्थ जीवन परिज्ञाऽवश्यं शरणीकरणी. येति भगवता प्रबोधितमिति भावः। परिज्ञा द्विविधा, ज-प्रत्याख्यान-भेदात् । 'सावद्यव्यापार एव कर्मवन्धस्य कारण'-मिति ज्ञान-परिज्ञा, तव्यापारपरित्यागः -प्रत्याख्यानपरिक्षा।
वह आरंभ उसके अहित के लिए और उसको अयोधि के लिए है ॥ सू. ३ ॥
टीकार्थ-पृथिवीकाय के समारंभ के विषय में भगवान् श्री महावीर स्वामीने सम्यग्बोधरूप परिज्ञा का सदुपदेश दिया है । तात्पर्य यह है कि कर्मबन्ध को नष्ट करने के लिए जीव को वह परिज्ञा अवश्य ही स्वीकार करनी चाहिए, ऐसा भगवान्ने कहा है। परिज्ञा दो प्रकार की है---ज्ञपरिज्ञा और प्रत्याझ्यानपरिज्ञा । 'सावध व्यापार से ही कर्मबन्ध का कारण होता है। ऐसा जानना ज्ञ-परिज्ञा है, और सावधव्यापार का त्याग करना प्रत्याख्यान-परिना है।
અહિત માટે અને તે તેની અધિ માટે છે. (૩)
ટીકાથ–પૃથ્વીકાયના સમારંભના વિષયમાં ભગવાન શ્રી મહાવીર સ્વામીએ સમ્યધરૂપ પરિસાને સદુપદેશ આપે છે. તાત્પર્ય એ છે કે --કર્મબંધને નાશ કરવા માટે જે તે પરિણા અવશ્યજ સ્વીકાર કરવી જોઈએ, એ પ્રમાણે ભગવાને કહ્યું છે. પરિણા બે પ્રકારની છે. રૂપરિક્ષા, અને પ્રત્યાખ્યાનપરિણા, “સાવદ્ય વ્યાપારજ કર્મબંધનું કારણ થાય છે. એ પ્રમાણે જાણવું તે જ્ઞ-પરિણા છે, અને સાવધ વ્યાપારને ત્યાગ કરે તે પ્રત્યાખ્યાન-પરિણા છે.
