Page Text
________________
४१३.
-
आँचारचिन्तामणि-टीका अध्य.१ उ.१ स. १० कर्मसमारम्भहेतुः क्रियां करोति । जातिमरणमोचनाय जाविर्जन्म, तदर्थ भवान्तरसुखप्राप्त्यर्थ झम्पापातादिकं समाचरति । मरणार्थम्-मरणं येषां पित्रादीनां संजातं, तदर्थ पिण्डदानादिक्रियामु प्रवर्तते । यद्वा मरणं वधस्तदर्थ, वधं निमित्तीकृत्य वैरनिर्यापनार्थम् । यहा-मरणार्थ-मृत्युनिवृत्यर्थ मिथ्यात्वयुद्धया देवीपूजादौ बलिदानादिकरणम् । मोचनम् आत्मनः फर्मबन्धापगमस्तदर्थ विपरीतमत्या पश्चामितापादी माण्युपमर्दनकर्मणि प्रवर्तते । तया दुःखपतिघातहेतुं दुःखानां प्रतिघातो-विध स्तस्य हेतुं क्रियाविशेपं हिंसादिकं करोति, यथा-व्याधि
-~~-~प्रतिष्ठा वगैरह भी पूजन' है, उसके लिए भी मनुष्य प्राणियों का उपमर्दनरूप हिंसा वगैरह सावध क्रियाएँ करता है।
जन्म और मरण से छुटकारा पाने के लिए सावय क्रियाएँ की जाती है। 'जाति'-जन्म के लिए जैसे आगामी भव में सुख प्राप्त करने के उद्देश से जीव अपापात-(अग्नि तथा पाणीमें पड़कर अथवा ऊपरसे गिरकर मरना) आदि का भाचरण करता है । 'मरण'-पिता आदि का मरण होने पर उनके लिए पिंडदान आदि क्रियाओं में प्रवृत्त होता है । अथवा-मृत्यु को निमित्त बनाकर वैर का प्रतिशोध (बदला) लेने के लिए पाप करता है । अथवा गृत्यु टालने की मिथ्याबुद्धि से देवी वगैरह के लिए बलिदान आदि करता है। सभा 'मोचन' के लिए अर्थात् अपना कर्मबन्ध हटाने के लिए विपरीतमति हो कर पंचाग्निताप आदिरूप ग्राणि हिंसा में प्रवृत्त होता है । तथा 'दुःखप्रतिघातहेतु ' दुःखों को निवारण करने के लिए हिंसा आदि पाप करता है। जैसे रोग मिटाने की बुद्धि से मांस
(મૂર્તિ) આદિની પૂજા-ગ્રતિષ્ઠા વગેરે પણ પૂજન છે. તેના માટે પણ જીવ, પ્રાણિઓનું ઉપમનરૂપ હિંસા વગેરે સાવદ્ય ક્રિયાઓ કરે છે.
જન્મ અને મરણથી છુટવા માટે પણ સાવદ્ય ક્રિયાઓ કરવામાં આવે છે. જાતિ-જન્મ માટે, જેમ આગામી ભવમાં સુખ પ્રાપ્ત કરવાના ઉદ્દેશથી જીવસૃપાપાત (અગ્નિ કે પાણીમાં પડીને મરવું. ઉચેથી પડતું મૂકવું) આદિનું આચરણ કરે છે. “મરણ પિતા આદિના મરણ પ્રસંગે તેના માટે પિંડદાન આદિ ક્રિયાઓમાં પ્રવૃત્ત થાય છે, અથવા મૃત્યુ નિવારણ માટે મિથ્થાબુદ્ધિથી દેવી વગેરેને બલિદાન આદિ આપવાં. તથા “મોચન માટે અર્થાત્ પિતાના કર્મબંધને દૂર કરવા માટે વિપરીત મતિથી પંચાગ્નિતા આદિરૂપ હિંસામાં પ્રવૃત્ત થાય છે. 10 'दुःखप्रतिघातहेतुं -मोनु निवारण ४२११ भाटे हिंसामादि ५५ ४२ छ. म ।
| SR No. | 009301 |
| Book Title | Acharanga Sutra Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1958 |
| Total Pages | 915 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_acharang |
| File Size | 25 MB |