________________
आचारचिन्तामणि -टीका अध्य. १ उ. १ सु. ५ लोकवादिम०
२७१
अत्र पञ्च स्थावरा एकत्रसचेति मिलिला पडजीवनिकाया भवन्ति एषां प्रत्येकं भेदान् मदर्शयामः
(१) पृथिवीकायभेदा: --
पृथिवीकायस्तावदुच्यते - पृथिव्येव कायो यस्य स पृथिवीकायः । पृथिवीकायादयः पञ्च स्थावरनामकर्मोदयात् समुत्पन्नास्तस्मादिमे स्थावरा इति कथ्यन्ते । पृथिवीकायोऽनेकविधः, शुद्धपृथिवीशर्करा - वालुकादिभेदात् । शर्करादिभेदरहिता मृत्तिकारूपा, तथा गोमयकचचरादिरहिता वा पृथिवी
तत्र
पांच स्थावर और एक त्रस मिलकर पजीवनिकाय हैं । भेद दिखलाते हैं—
इन सबके
(१) पृथिवीकाय के भेद
पृथिवी ही जिस का शरीर हो, वह पृथ्वीकाय कहलाता है । पृथ्वीकाय आदि पांचों स्थावरनाकर्म के उदय से उत्पन्न होने के कारण स्थावर कहलाते हैं । पृथिवीकाय अनेक प्रकार का हैं— शुद्ध पृथिवी, शर्करा, वाद आदि । उनमें शर्करा आदि भेदों से रहित मृत्तिकारूप, तथा गोवर या कचरा आदि से रहित पृथिवी शुद्धपृथिवी कहलाती है । पत्थर के छोटे-छोटे खण्डों से मिली हुई मृत्तिका शर्करा पृथिवी है । છે, મનુષ્ય આદિ પંચેન્દ્રિય છે
પાંચ સ્થાવર અને એક ત્રસ મળીને ષડ્ઝનકાય છે. એ તમામના ભેદો तावे छे:
(१) पृथिवीभयना ले—
પૃથિવી જેવુ શરીર હાય, તે પૃથિવીકાય કહેવાય છે. પૃથ્વીકાય આદિ પાંચેય સ્થાવરનામકર્માંના ઉદયથી ઉત્પન્ન હેાવાના કારણે સ્થાવર કહેવાય છે. પૃથ્વીકાય અનેક अरे छे, शुद्धपृथ्वी, शश, वालू ( रेती ) आहि तेमां शश माहि लेहोथी रहित સ્મૃત્તિકારૂપ, અને છાણુ અગર કચરા આદિથી રહિત પૃથ્વી શુદ્ધપૃથ્વી કહેવાય છે. પૃથ્થરના નાના-નાના કકડાએથી મળેલી માટી તે શર્કરા પૃથિવી છે. વાલૢ ( રેતી)
