________________
-
___ आचारचिन्तामणि-टीका अवतरणा जीवास्तिकाय
१२७ (३) बायोपशमिक-भाव:___ (३) मिथ्यात्वमोहनीयादिकर्मणामुदीर्णस्यांशस्य नाश:-क्षयः, अनुदीर्णस्यांशस्य विपाकोन्मुखत्वाभावः-उपशमः, यत्र एतद्वयं स क्षयोपशमः, स एव क्षायोपशमिकः । अस्य भावस्य 'मिश्रः' इति नामान्तरम् । ईपविध्यातावच्छन्नवहिवद । यद् उदयावलिकाप्रविष्टं कर्म, उद क्षीणम् , ततोऽवशिष्टं कर्म, उद्रेकक्षयोभयरहितावस्थम् , इमामुभयीमवस्थामवलम्व्य क्षायोपशमिको भावः प्रजायते ।
(४) औदयिकमाव:-- ___ (४) कर्मविपाकाविर्भाव उदयः । तेन निवृत्तो भाव औदयिकः । स
(३) क्षायोपथमिक भावमिथ्यात्वमोहनीय आदि कमों के उदीर्ण (उदय में आये हुए) अंश का नाश हाना क्षय है । और अनुदीर्ण अंग का फल देने में उन्मुख न होना उपशम है। इन्हीं दोनों अवस्थाओं को क्षायोपशमिक भाव कहते हैं। इस भाव का दूसरा नाम 'मिश्रभाव' भी है। थोडी२ बुझी हुई और ढंकी हुई अग्नि के समान को फर्म उदयावलिका में आचुके हैं उनका क्षय होना, तथा शेष कमों का उदेक और क्षय-दोनों अवस्थाओं से रहित होना, इन दोनों के आधार पर क्षायोपशमिक भाव उत्पन्न होता है।
(४) औदायिक भावकर्म का विपाक (फल) देना उदय कहलाता है। उदय से होनेवाला
(3) शमि सापમિથ્યાત્વ મેહનીય આદિ કર્મોના ઉદીર્ણ (ઉદયમાં આવેલા) અંશને નાશ
તે ક્ષય છે, અને અનુદી અંશનું ફલ દેવામાં ઉન્મુખતે તરફ નહિ થવું તે ઉપશમ છે, એ બને અવરથાઓને લાપશર્મિક ભાવ કહે છે. આ ભાવન બીજું નામ “મિશ્રભાવ પણ છે. ડી ડી ઠંડી થયેલી અને ઢકેલી અગ્નિ પ્રમાણે જે કમ ઉદયાવલિમાં આવી ચૂક્યાં છે તેને ક્ષય થ, તથા શેલ કર્મોને ઉદ્રક અને ક્ષય, બંને અવસ્થાએથી રહિત થવું, આ બન્નેનાં આધાર ઉપર ક્ષચોપરામિક ભાવ ઉત્પન્ન થાય છે.
(४) मोय माप- કર્મને વિપાક (ફલ) મળવું તે ઉદય કહેવાય છે. ઉદયથી ઉત્પન્ન થવાવાળે ભાવ તે ઔદયિક છે. દયિક ભાવ આત્માની મલિનતા રૂપ છે. જેમકે કીચડ–
