________________
સત્તરમું અધ્યયન પાપ શ્રમણીય
જ્ઞાન પ્રત્યે પાપશ્રમણઃ કેટલાક સાધક શ્રુત-ચારિત્ર રૂપ ધર્મ સાંભળીને અત્યંત દુર્લભ બોધિલાભ મેળવીને જ્ઞાન, દર્શન, ચારિત્રરૂપ વિનય-સંપન્ન થઇ નિગ્રંથ રૂપે પ્રવ્રર્જિત થાય છે; પરંતુ પાછળથી સ્વચ્છેદ વિહારી બની જાય છે.
સ્વેચ્છાચારી શ્રમણ કહે છે, હે આયુષ્યમાન પૂજય ગુરુદેવ! મને રહેવા માટે સુરક્ષિત સ્થળ (ઉપાશ્રય) મળી ગયું છે. ઓઢવા માટે વસ્ત્ર પણ છે મારી પાસે. ખાદ્ય અને પેય પદાર્થો પણ યોગ્ય પ્રમાણમાં મળી રહે છે. વર્તમાનને હું પ્રત્યક્ષ જાણું છું; તો પછી શાસ્ત્રોનું અધ્યયન શા માટે?
જે કોઇ સાધુ ખાઇ, પીને નિદ્રાશીલ થઇ સૂઇ રહે છે; તે પાપશ્રમણ કહેવાય
| વિનય પ્રત્યેનો પાપશ્રમણઃ જે આચાર્ય અને ઉપાધ્યાય પાસેથી શાસ્ત્રીય જ્ઞાન અને વિનય આચારનું શિક્ષણ કરે છે, તે આચાર્ય આદિની જ જે નિંદા કરે છે, તે વિવેકભ્રષ્ટ પાપભ્રમણ કહેવાય છે.
જે આચાર્ય અને ઉપાધ્યાયની સમ્યક્ પ્રકારે સેવા કરતા નથી, ગુણગાના કરતા નથી, ઉપકાર માનતા નથી; તે પાપભ્રમણ કહેવાય છે.
ઇર્ચા સમિતિ પ્રત્યેનો પાપશ્રમણઃ જે સાધક દ્વિન્દ્રિયાદિ જીવ, બીજ અને વનસ્પતિને કચડીને ચાલે અને છતાં પોતાને સંયત માને તે પાપશ્રમણ છે.
જે મુનિ પથારી, પાટ, બાજોઠ, આસન, સ્વાધ્યાય સ્થળ, પગ લૂછવાનું ઉનનું વસ્ત્ર – આ બધાનું પ્રમાર્જન કર્યા વિના તેના પર બેસે કે તેનો ઉપયોગ કરે; તે પાપભ્રમણ છે.
જે અતિ શીઘ્રતાથી ચાલે છે, વારંવાર પ્રમાદ કરે છે, મર્યાદાઓનું ઉલ્લંઘન કરે છે, પ્રચંડ ક્રોધી છે, તે પાપમણ છે.
૬૬
